Ein trugsel mot den germanske rasa?

4.4 Ein trugsel mot den germanske rasa?

I innleiinga til kapittelet vart det vist til Simonsen og Emberland som peikar på at den inter-nasjonale kapitalisme vart sett på som ein trugsel mot det norske samfunnet. Denne

269 Hirdmannen, 15.03.1941, «Det engelske frimureri».

270 Hirdmannen, 28.06.1941, «Enhver englender er en jøde».

271 Longerich, Peter (2007), «Dette visste vi ikke noe om!» Tyskerne og jødeforfølgelsene 1933-1945, oversatt av Kåre A. Lie, (Oslo, Historie & kultur), s. 229.

272 Hirdmannen, 24.10.1942, «Jødenes makt i England vokser».

linga er å finne i Hirdmannen. Ein var overtydde om at Noreg kunne verte som England om ein ikkje var varsame for påverknaden frå jødane. I 1942 holdt Quisling ei tale der denne frykta var eit sentralt moment. Tala vart publisert i avisa:

Norges ulykke har ikke bare vært systemet. Norges egentlige ulykke var at det norske folk hadde tatt skade på sin sjel. Og da det indre var galt, gikk det også mer og mer galt i det ytre. Den materialistiske individualisme og liberalisme og den importerte jødiske ånd fordervet grunnlaget til folket og virket som forbereder og forløper for bolsjevismen. Den engelske propaganda gjorde resten. All denne livs-løgn førte til det gamle samfuns sammenbrudd og forgifter ennå mange landsmenns sinn.²⁷³

England hadde ført nordmennene i gal retning, og av den grunn var det avgjerande at ein stogga denne fienden: «Det faktum at England og den internasjonale jødemakt arbeidet hånd i hånd. I ly av England sikret jødene seg avgjørende innflytelse i Norge, gjennom sine kapital-invisteringer og ved å ta i bruk sine velkjente internasjonale systemer og organisasjoner.»²⁷⁴ Den antisemittiske propagandaen konstruerte eit bilete av at:

Den internasjonale jødefinans besatt en avgjørende økonomisk makt her i landet takket være sin utspe-kulerte lånepolitikk, så vel overfor staten som næringslivet. Det norske jordbruks tragiske skjebne som utløste en sann flom av tvangsauksjoner i krigsårene skyldes i første rekke det økonomiske avhengi-hetsforhold bøndene stod til overfor de jødiske finansmenn.²⁷⁵

Desse sitata viser korleis den såkalla jødefinansen var med på å øydelggje nasjonen og i for-lengiga av dette korleis England hadde bidratt til dette forfallet i det norske samfunnet. Eit gjennomgåande element i den antisemittiske propagandaen var at jødane vart nytta som ein forklaringsmodell for alt som hadde gått «galt». Vidare i same artikkel stod det: «Indirekte ble hele det norske jordbruk kontrollert av jødene, som i full utstrekning behersket de pengeinsitusjoner bøndene i umennesklig slit måtte betale hundrevis av millioner i renter og avdrag til.»²⁷⁶ Kampen mot England var synonym med kampen mot verdsjødedomen, nettopp fordi den var eit reiskap for jødane sitt mål om det totale verdsherredømme. Fordi England var eit liberalistisk demokrati, var det ein total negasjon til Noreg og den germanske rasa.

Med det tette forholdet mellom Noreg og England kva angår motstandskampen, vart England nærmast ein indre fiende i tillegg.²⁷⁷ I mars 1941 holdt Quisling ei tale i Colosseum i Oslo.

Denne tala betydde eit fullt oppbrot frå England som nordisk nasjon.²⁷⁸

Omgrepet «jøssing» vart ofte nytta i denne samanheng med det dei kaller for til dømes

«raseforræder»: «Den norske jøssingens sinnstilstand er det sørgeligste eksempel på resultatet

273 Hirdmannen, 07.02.1942, «Tale fra Quisling».

274 Hirdmannen, 03.07.1943, «Jødene er selv skyld i antisemittismen».

275 Hirdmannen, 03.07.1943, «Jødene er selv skyld i antisemittismen».

276 Hirdmannen, 03.07.1943, «Jødene er selv skyld i antisemittismen».

277 Det var ei tett sambinding mellom England og motstanskampen som vart ført i Noreg. I England satt òg ei eksilregjering, som nekta å gå av. Dette gjorde forholdet mellom Noreg og England meir komplisert.

278 Dahl (2004b), s. 249-250.

av den jødiske brønnforgiftning.»²⁷⁹ Ordet jøssing var eit populært namn på nordmenn som ikkje støtta opp om det nazistiske regimet i Noreg. Førestillinga om «den jødiske brønnfor-giftinga» var ei gamal førestilling om at jødane hadde forgifta brønnene. Denne førestillinga kan ein igjen knytte til ideen om den «jødiske ande» som hadde forgifta nordmennene sitt sinn. Denne øydelggjande krafta hadde påverka sinnet. Ein slik idé er det ikkje mogleg å fin-ne prov på, men den hadde ein stor autoritet i den antisemittiske propagandaen i avisa. Her vart den nytta til å seie noko om dei nordmennene som stod på England si side under krigen, og på den måten ein fiende av NS og Hirdmannen. Dette vart igjen grunngjeve med at dei var påverka av jødane.

Av mange grunnar er forholdet mellom Noreg og England interessant. Generelt var det ei forståing i avisa og NS om at engelskmennene hadde svikta den germanske rasa: «Frimureriet har oppnådd det i dag som Karl Marx engang formulerte slik: ‘Englenderen har et germansk ydre, mens hans sjel er jødisk’. På den måte blir England oss et eksempel for losjene og deres oppdragsgivere – jødenes – fordervelige innflytelse.»²⁸⁰ Her ser ein korleis ideen om at jøda-ne har øydelagd England kom til uttrykk. Den vart i tillegg nytta til å finjøda-ne prov på at jødajøda-ne hadde vorte ein integrert del av frimurerlosjane. Den engelske sjela hadde vorte jødisk som eit resultat av dette. Eit anna døme på tanken om at England hadde svikta den germanske rasa ser ein her:

Det før så mektige England må i dag med takk ta imot denne ‘vennetjenesten’. Når de europeisek stål-armeer snart gjør slutt på det perfide Albion som forrådte sitt blod og sine blodsfeller, vil de samme en gang mektige britannia for seint forstå hva det vil si en gang å ha tilhørt den germanske verden. Det vil da være den nordiske rases største triumf: rettferdigheten, ærligheten og det ubrytelige samholds seier over svik og forrederi.²⁸¹

Her er det nok ei gong ei stadfesting av kva som skil germanaren frå dei andre rasene. Jødane er ikkje nemnt i dette sitatet, men raseperspektivet er sentralt. Eller som her: «Gjennom gullet har England forrådt de nordiske (germanske) livsverdier, så som rettferdighet, godhet, folke-fellesskap, tapperhet og trofatshet.»²⁸² Dette sitatet peikar på korleis England hadde latt seg påverke av jødane kva angår økonomi og pengar, og såleis skilde seg frå den «nordiske-rasa».

279 Hirdmannen, 06.11.1943, «Rene ord for pengene».

280 Hirdmannen, 07.12.1940, «Ned med masken!».

281 Hirdmannen, 07.08.1943, Redaksjonen.

282 Hirdmannen, 08.07.1944, «Barrabas var en morder og røver».

4.5 Avslutning

Dette kapittelet har forsøkt å vise korleis den komplekse ideen om sambindinga mellom Eng-land og jødane kom til uttrykk i Hirdmannen. For det fyrste er eit viktig trekk ved denne førestillinga at jødane og England vart sett på som ein stor trugsel mot nasjonalsosialsimen, germanarane og Noreg særleg den fyrste tida av krigen. Eit vesentleg element i denne saman-heng er korleis liberalismen og kapitalismen vart identifisert med jøden. Den antisemittiske retorikken konstruerte desse som jødiske og på den måten vart det «enkelt» å kople jødane til England og ein sterk maktposisjon der. Førestillinga om «jødeplutokratiet» innebar tankar om jøden som egoistisk, opptatt av profitt, aksjespekulasjon og korleis ei lita gruppe satt med mykje økonomisk makt. Den gamle førestillinga om pengejøden vart tatt fram og nytta til å skildre korleis jøden eigentleg var. Slik ser ein at dei gamle antijudaiske mytene vart omfor-ma og nytta i modernisert form.

I tillegg var ein viktig del av denne førestillinga å konkretisere kor i England jødane had-de makt. Det vart peika på at jødane har makt i pressa, økonomisk, politikk, i frimurerlosjane og i kongehuset. Jødane vart eigentleg identifisert med alt i England, og førestillinga skilde ikkje mellom jødar og ein «englender», som det vart sagt: «Enhver englender er en jøde.

Enhver jøde er en englender.»

Jøden som ein trugsel mot den germanske rasa og særleg Noreg kom til uttrykk i denne førestillinga. Forholdet mellom England og Noreg var litt spesielt, fordi England òg husa den norske eksilregjeringa. Bruken av subversjonsmyta om den «jødiske ande» skildra korleis ein var overtydde om at dei såkalla jøssingane var prega av denne og korleis den hadde øydelagd sinnet deira. Ei anna side var korleis kapitalismen var ein trugsel mot det norske samfunnet.

Hirdmannen hevda fleire stader at kapitalismen hadde bidrege til Noreg sitt forfall. Jødane og England hadde særleg skuld i dette. Jødane hadde nytta seg av England som stråmenn for å påverke.

I Hirdmannen vart jødane framstilt som ein overnasjonal og subversiv trugsel som verka gjennom ulike internasjonale krefter. Her var det kapitalismen og liberalismen, som ved hjelp av England bidrog i kampen for ei jødisk herskarmakt. «Jødeplutokraten» vart framstilt som ein kollaboratør og unasjonal. Det var lett å plassere den som ein ytre fiende. Den var ein negasjon til det nasjonalsosialismen stod for. Trekket ved konspirasjonsteoriar om at det ber-re fanst eit sett med verdiar var med på å markeber-re ei skarpt skilje mellom «jødeplutokraten»

og den «nordisk-germanske»-rasa.

5 «Jødebolsjevismen»: «Så er det store Ragnarok over oss – i all sin velde.»

Ei hending ein har tillagt stor tyding for antisemittismen i Noreg under krigen er invasjonen av Sovjetunionen i 1941. Ifølgje Mendelsohn kan ein sjå ei auke i antisemitiske artiklar sær-leg etter Tysklands åtak på Sovjetunionen. Bruland peikar på at invasjonen førte med seg ei opptrapping i den anti-jødiske politikken.²⁸³

22. juni 1941 vart Sovjetunionen invadert av Tyskland. Artikkelen «Kjemp bolsjevismen ned!» stod på trykk i avisa 28. juni 1941. Denne markerte eit tydeleg skifte i kven som no vart oppfatta som den ytre fiende. Blikket vart vendt mot Sovjetunionen. Dette syner òg gra-fen som tek for seg førekomsten av artiklar om «jødebolsjevismen». Ideen om ei jødisk verd-samansverjing og jødane som dirigent og maktfaktor, var sentral i framstillinga. Førestillinga bidrog til å forme Sovjetunionen som ein farleg fiende og stor trugsel.

Kapittelet vil ta for seg korleis førestillinga om «jødebolsjeviken» kom til uttrykk og vart nytta. Eit sentralt spørsmål er korleis jøden vart konstruert som ein fiende i krigen på Aust-fronten? Ei viktig side er kva forholdet mellom SS og Hirden får å seie for førestillinga. Det er naturleg å tenkje at førestillinga vart prega av at mange hirdmenn verva seg til Waffen SS og deltok i kampane på Austfronten. I Himmlers Norge vart det hevda at Waffen-SS-soldatar i enda større grad enn andre tyske soldatar var innprenta av at «jødebolsjevismen» var døds-fienden.²⁸⁴ Herf skriv at nazismen sin antisemttiske propaganda tok på seg rolla som ei grunngjeving for å rettferdiggjere massemordet på Austfronten. ²⁸⁵