!
Hovedoppgave i russisk, Universitetet i Oslo, høsten 2004.
Av Martin Paulsen
, ,
, ,
. ,
2002
, ! "
" # . $ , %
" , & , 1998 %
" " ! " " "
' " " ,
! "
( # .
) " , "
.
* " " ,
! + , ' - ! , ",
, " " . .
" ! " "
'/$(, $ , 0 . , "
" " " " " ".
1 " " " 1 . "
" ' " ! 0 2 " " " 3
4 & , 5 " , . ! "
' " " "
& , .
6 " . « »
" . , 7 " ,
" " " " , . '
" .
, 0 4 " ", ,
.
' " " #
. ) " ,
8 " , .
) " - " , ' . "
, " .
1 ., " , , ,
"% "% " " " " "
" .
! "
1 ...7
1.1 ...8
1.2 ...9
1.3 ...13
1.4 ...19
1.5 .20
1.6 ...23
2 ...25
2.1 ? ...25
2.2 !" ...27
2.3 ...29
2.4 # ...31
2.5 $ ...34
2.6 ...36
3 ...38
3.1 !" ...38
3.2 ...40
3.3 ...43
3.4 ! ...45
3.5 ...46
4 ...47
4.1 % & ...48
4.2 Grammatica Russica ...52
4.3 ' ...54
4.4 % % ...58
4.5 1952 ...62
4.6 1980 ...64
4.7 - & % ...67
4.8 # ...70
4.9 # 1951 ...72
4.10 # 1969 ...74
4.11 # 2004 ...76
4.12 % ( ...79
4.13 $ 1962 ...80
4.14 $ 1985 ...82
4.15 ...84
5 ...85
5.1 ...85
5.2 ...88
5.3 ...90
5.4 ) ...95
6 ...99
7 ...103
7.1 % ...103
7.2 * ...103
1
9 "
. 3 , ,
, &
, , " .
" " % & . 5 " , "
, "" ,
% , % "
.
*
. 1 !
& . ,
, "
.
3 :
" , " " . 3 " "
" % &" ,
. , "
. , "
,
"& , " .
2
. 3 . " , %
. " , "
. 4 " . ) "
" , , , , "
,
" , , "
.
* . "
! . 5 " ,
" . Vade me cum1. # , , "
". 3 "& " "
" ! . 4" "& " , !
! ! .
3 " " :
, , . 1
" .
1.1 #
+ . # -
% " . 3
. " :
$ , "& " "
" % ,
, « "
», « " »,
« % », « % ».2
3 . , , % . ,
. . " . 0. 4 "
" :
3 , , " , , "
" " " "
" " . ", &"
% " " "
.3
3 . %
« " », . "
! . " . .4
1 Blomberg 2000.
2 . : « ». 4" .
3 4 1991, . 86. .
4 '" , : 4 " (1987)
. 3 , , ! ( (2002),
3 (2002) Vlasto (1988) " ; ' (1979) "
; " " ( " 2002); 1 "
" (1 " 1985); : " ; 4 , ; +
" (: " < 1967 4 , ; + 1968); , ., = " (1995)
" .
, , .
, " " .
$ , , - ", .
.
* ! . , " "
, " . . >
+ & (XV – .
XVIII ) 9. '. ,5 % 1995 ", Purism and Language: A Study in
Modern Ukrainian and Belorussian Nationalism (1840-1967) *. 3 ,6 % %
1974 . 2 ,
. " . / "
3 , &
.
$ , . .
!
" ", % . * "
" " , " % "
.
1.2
# . «
». ( " . 3
. " , " " "
« " »7, , " ,
.
3 « " » " 9. 1.
6 . ! " " " : «[…]
" « " » " , "
. , ! . « »
- % ,»8
5 1995.
6 Wexler 1974.
7 * -" « " », - " « " ».
86 2001, . 9.
3 % « " » "
"
. * " 3.3. 3 "
:
" – & ,
– ! . - " , %
" , - & , " , " . , "
" , " " , & ! ,
& , " . 3 " -
" - ! " , ,
%
.9
4 , 3 % , ,
" , , " - .
1 ! 3 " ! . /.,.
0 % , " " "
" « " " ( %
)».10 3 0 % " " :
3 - %
" ! " " "
" " , " " ". 3
"
« " » « " ».11
# , . " " /.3. , ,
% 12. #
" « " »
« " » " , "
« " » « » :
* « " » "
% " " . % "
. % &
% « » ,
& « " »,
93 1978 , . 288.
10 0 % 1983, . 28.
11 0 % 1983, . 15.
12 . 1.3.
« " » " « "»
XVIII .13
3 " , « " » ,
.
$ , , « " »
" . 3. 3. 3 "
, " , :
$ « " »
- " " ,
« " » « »
% " !
" .14
, , 3 , « " »
, . 3 . .
" " 3
" :
, " . –
, !! . ,
! . , " & " " " ,
"
.15
# , " .
$ , " « »
« " » " % .
" , , , % ,
" , .16
3 - , " « " » "
, " "
. 5 9. 3 «Was there a ”Literary Language” In Kievan Rus’?»,
" «literary language», ,
&
13, 1976, . 296-7.
143 1978 , . 81.
15 2003, . 5.
16 5 . 4 -$ 1993. # " , ?. 9. * , 9. ' "
. (1985) ' .
. # " " 4
" , 3 & :
[…] just what is meant by the term ”literary language” in such varying chronological periods and social situations as pre-Tartar Kievan Rus’, during the stagnating period of so-called ”Second South Slavic influence” in the fifteenth century, during the linguistic chaos of the Petrine epoch, or in a modern multi-national state? Where are the borders between literature and other forms of pis’mennost?17
2 % " : "
" ,
. + " , % 9. ' , %
ý . = , " "
, , &
, . . , , . . # ý ,
" " , ! . " ,
. .18
3- , " " ! ,
! , " . ,
% ", " " " .
6 % " . " " & : «
" " %
. . .»19
3- , , , ,
" , &
! , , , . , .20
5
" - .
, 21 " " . ,
. « " »22 7. *. 7
" % " . 1
" « »,
17 Worth 1975, . 3-4.
18' 1967, . 6-7 4 -$ 1993.
196 2001, . 9-10.
20 4 -$ 1993.
21 5 . ' 4 2001, . 42.
227 1981, . 189.
" . " , " %"
".
* « " » "
, , , , &
" " . * " % ,
" « ». 1 , , . 3
" « »
. .
1.3 ! $
,
% (* =) '. 0 3. " ,
" ! .23 > "
!" . & . 3 .
# :
It is one of the great merits of the Prague linguistic school of the 1930’s that it revealed and defined the functional differences that largely determine the differences of form which exists between standard and dialect, but also between different planes of the standard language itself.24
7 % 9 % * = ,
. : 1. !" . , 2. , 3. .25 5
" . " !" . ,
. 3 !" .
" , " & " " !
& , !! . , &
. 26
9 % !" . : " . ,
. " . .27 5 , ,
, & . 5
0
23 Daneš 1987, . 206; ' 1967, . 3; Auty 1958, . 392.
24 Auty 1958, . 392.
25 Daneš 1987, . 206.
26 Daneš 1987, . 206-7.
27 Daneš 1987, . 207.
* " . " ( "
. . ) " ,
,
" –
; , " .
" " .28
$ , " .
$ . " "
" , ! ,
" " !" . . 3 0
.29 / " . " "
" . , , , ,
.30
3 . * =
! . . 1 , ! .
, & "
".31 $ .
.32
9 % : 1.
, 2. , 3. .33 3
"& " & . 9 % " .
. & , . ! . .34 3 !! . .
,
! . " : «codification should represent a theoretically founded
application of the scientific knowledge of language and of its functioning in the solution of practical problems of social communication.»35 3
, ! . .36
* 9 % , "
. $" ." " " ,
280 1967, . 349.
29 0 1967, . 354-5.
30 0 1967, . 355-6.
31 Daneš 1987, . 207.
32 Daneš 1987, . 207.
33 Daneš 1987, . 210.
34 Daneš 1987, . 210.
35 Daneš 1987, . 211.
36 Daneš 1987, . 211.
" " ,
, " . *
" " " !" . ,
" . , , , " ,
, , . 3 " " "
" .
* " " /. 3. , ,
* =37 " , :
" , ,
" & : 1. , . . "
! . ; 2. ( % ! !
! , ); 3. &
. " ;
4. !! . .38
1 0. 4 39 9. 3 40 , &
.
>. ) " " . 3 «Dialect, Language,
Nation» % : 1. , 2.
! . ! , 3. !" . , 4. & .41
# ) " % , "
& . 3 & – "
. 3 " & "
" .42 3 " "
% , ! . .43 $
" ! & .44 /
" % & " " ".45
# & ,
& , " . ) "
. , % :
37 Keipert 1985, . 217.
38 , 1958, . 42.
39 Keipert 1985, . 217.
40 Worth 1975.
41 Haugen 1966, . 933.
42 Haugen 1966, . 932.
43 Haugen 1966, . 931.
44 Haugen 1966, . 931.
45 Haugen 1966, . 933.
1.3.1 1. ! 46
7 7" .
# & !
+ - & !
. , &
. 5 ) " ! "
!" . , " % & " . 5
) " , . " "
, .47
3 & " 6. 7 " ,
" , - ". #
,
? 3 : 1. "
" , 2.
" , 3. # %
" " , 4.
, .
.48
. , & " *. 0 , &
. . #
. . >
!" . : 1. & !" . , 2. & !" . , 3. !" .
, 4. !" . ; % : ,
.49
& !" . ,
. ! . , , . .
& , % %"
.50 & !" . ,
& " & & . > !" .
. 3 - ,
46 Haugen 1966, . 933.
47 Haugen 1966, . 933.
48 Ferguson 1968, . 32.
49 Lencek 1985, . 40.
50 Lencek 1985, . 42-4.
. . " «
», . . , % "
" . 4 " , , "
, " !
. * " ,
! % . 3 -
, % "
"& " & . , &
" , " "
% , & " "
.51 7" . " ,
, !" .
" .52
& & !" . ,
!" . .53
3 «'Abstand languages' and 'Ausbau languages'» ). 4 %
% . # . . , &" "
% . 5 Abstand,
" "& " , " – Ausbau,
" , " "
! . 4 ,
– . .54 5 , " &
,
" :
Languages, as implied by the very concept of ausbau (reshaping), may change not merely because of those slow processes which we are prone to call natural. To a large and increasing extent language change is the result of innovational language
planning.55
# .
: «Ours being an age of rapidly increasing interdependence and
51 Lencek 1985, . 44-7.
52 Lencek 1985, . 47-9.
53 Lencek 1985, . 40.
54 Kloss 1967, . 29-30.
55 Kloss 1967, . 38
interaction between all parts of the globe, no language can hope to live on in secluded,
sheltered isolation.»56 $ , 4 % " "
.
> ! "
, ! , " , .
1 , " %
", , % " "
.
* , %
" ". , ,
% . , ,
, " % "
. ?
& , % . 3 ,
, % !" . & . *
* = " ,
% & ".
. , & & ,
% " &
" . 3
) " % ,
. ) "
% " . 7 " "
"& % , -
. % ,
" " !" . . 5
% " " 4 ,
% . , ,
! .
$ , ,
" ,
% " , %
56 Kloss 1967, . 38
" " ". * " ,
" 0. *. , 3. ,. 4 :
$ . % % ,
« » " " .
" % ; "
, . "
! , "
.57
1.4 % &
, &
" " . "
! . . 9 % «the codification
of the norm (in the form of various ”normative” handbooks, dictionaries, school-grammars) represents a phenomenon existing outside the language».58 3 * = %
. : ! ! ,
, , ! . . 5
!" . , "
!" . .59 # , ,
. . ) "
! . " & : «developing the form of a language, i.e., its linguistic
structure, including phonology, grammar, and lexicon.»60
9 . ! .
,
. 9 ,
, , ,
61. 9
,
. 3. +. * 1. 1.
5 , ! . :
57 , 4 1983, . 17.
58 Daneš 1987, . 207.
59 $ " 1967, . 39-41.
60 Haugen 1966, 931.
61( . 1 ,
" " . 0 , ,
: «The specific character of the standard language is often seen mainly in its written aspect. This aspect, usually present in standard languages, cannot be underestimated.» (Havránek 1964: 59).
1 " ! .
" : . "
( ) , . &
. , % %
! . " ! ,
! " , ,
! ! , .62
3 " "
& , " " "
. $ , ",
" ,
" ,
0 , " . .
4 " , ! . " "
, % " ". *
. * "& "
, . 3 ,
! . ,
! . ! " " – " "
" , * =.
1.5 ' $ $ &
4 . 5
–
. 3 .
, & .
5 ,. '. 4" :
1 " " &
" : " & .
" (
), " , ;63
62 * 5 1996, . 13-4.
634" 1 1982, . 280.
" ,. 0. «* " ! "
.»64 . 3. @ % ,
, 65 3. 3. 3 " "
: « " %
! , % .»66
5 " ,
! ! ,
" , %" ,. '. 4" ?. 3. 1 :
5 " " " !
" ,
" . , ! "
:
! " .67
3 , % 3 : « "
", " &
.»68 * , ,
, " ! , .69
$ , 3 « –
– - . .
3 - " " "
.»70 1. 5. 3 % , «
, & , ,
, , " " .»71
# " 3
, " .72 . *. 4 ".
" , " , !
64 1981, . 225.
65 @ 1957, . 66.
66 3 2001, . 228. 5 .: . 44.
67 4" 1 1982, . 281.
683 2001, . 228.
693 2001, . 228.
70 3 2001, . 228.
71 3 , 7 2001, . 250.
723 , 7 2001, . 250.
,73 ,
.74
3 . "
. # " ,
" " &
% % " ,
" . «3
" A A " " , &
" A !
. .»75 9 % ,
" ,
:
«' % A ", & A
! , "
’ " " A
.»76
9 " : «9 A – .
A ! , A "A A . ... "
A . 4 . " A %
" ...»,77 . : «9 A A "A
A .»78 % : «/ A "
! : % " " " ".»,79 : «6 B
A .»80
3 " ,
: «9 – < ! ,
’ < < < . . ... [ ] .
734 ". 1971, . 30.
74 4 ". 1971, . 25.
75 0 & 2002, . 392.
76 0 & 2002, . 392.
77* 2001, . 188.
78' 1969, . 408. $" 4" (1967): «1 .
A A " ».
79 ' 1969, . 409.
80' 1969, . 413.
. % % ...»,81 : «9 – <
! ... + <, ... % . % " ...».82
* , "
"
. 4 , " ,
. $
:
# , ,
" , " " , " "
! , -
.83
9. 3 ! & : «can
we really believe that in Kievan times conversational Russian (even that of princesses) made
use of past active participles?»84 $ , " ,
, & % " "
, « » ,
" .
4 " ,
! , " ,
" " " % , , 4" ,
« "! ", "
! .»85
1.6 ( )
$ , " . 3 . %
. 3
, "
" ! % .
5 , " & ,
% " " " . * ,
814 < . 1993, . 166.
820 ’ 2001, . 256.
83 4" 1 1982, . 282.
84 Worth 1975, . 5.
854" 1 1982, . 283.
, " ,
" ! & ,
.
, " " "&
, , ,
.
3 ,
"
, " , , , .
" , " . ,
! .
9 " "& . 5
& . ,
. 2 " ,
& .
. * "
" . 3 " &
" , .
" . 3
" " "
!" , .
2
2.1 * ?
# " "
« ».
& .
$ " & « ».86
$ « » % ,87 "
" " . 3 - , ! .
& , , - , . >
" , . .
& !" . , , . . . -
.88
$ , « » % ,
% " ,
. 1 , " , « »
, " & .
, . . .
5 , -
% " "& " & & .
> ,
. * " "
:
4 " , % "
, ,
, . , . 5 ,
« » ", .
86 $ « » «Aspects of the Slavic Language Question»,
"& " . * ). 0 . 3
, " « »: Aspects of the Slavic
Language Question, R. Picchio, H. Goldblatt, New Haven, Conn.: Yale Russian and East European publications, 1984.
87 Questione della lingua.
88* 2003, . 202-3.
, , ,
" .89
, , , " & , "
. # , "
.
, "
, " . 1 "
% , *
, . # , ,
" . . , - ", " . ,
" %
" , . . .90 / * , " ,
" . , "
" , " . $ ,
" . .
, . . « »
. 3 - ,
& " , % " , " &
& . # % " , %
& , "; "
. , % . , ,
" ", , " . .
3 - ,
. " % ". ( " &
. - . "
! . & . * ", %
, " ", %
" .
>
" " . 0. 4 , "
" , , , "
" :
89 * 2003, . 207.
90 Lencek 1985, . 44-50.
) * " ?
) * " ! .
" ?
) * "
& ?
) * !! .
" ?
) *
" ?91
# "
, " " %
.
4 " ,
. * ,
, "
. > "
" ". 3 ,
. 5 " ,
« » "
.
$ , , " «
» " "
.
2.2 + &
, " , " "
, , " ! &
4 " .
. '. /. ( , «1 "
. . " % " "
.»92 ( 7. *. 7
: «$ , " " '
% % XI-XIV .
91 Keipert 1985, . 219. * .
92( 2002, . 35.
" ,
" . , ».93
2.2.1 " # # $ - %
/ " ,
. /. 3. , &
" , . XIV .94
# , .
'. /. ( , %
. " , " , .
" "
" , " . XIV .95
3 , " 3 ,
XIII . 4 " 96,
" , " « " 97 », «
», , , . " ",
" , " " .98
> "
3 ,99 "
" .100 * " - " -
" 1569 ., & " ,
93 7 1981, . 13.
94 , 1976, . 300.
95 ( 2002, . 340 . 356. # , : « "
. . ; - " , ,
. ?&
"& , " , . " , ,
, . , .
» (( 2002, . 358).
96* " " " " .
97 , " " : « " « " »
" . " ", . . « " »
« » ; , ; - " ,
& . " ", . . « " ( ) » « » " .
3 , « " » ; - " " « »:
" « » . « "», ; -
" « » " , & . . " ". ) ,
« " "» " " « » « " » , ,
, « », « " », "
.» (( 2002, . 388).
98 ( 2002, . 388-90.
99 Shevelov 1980, . 146-7; * 2003, . 221.
100 Strumins’kyj 1984, . 21.
% , " , %
.101 3 % .
" " "
.102 3 XVII . .
" .103
2.3 % $
2.3.1 &
+ " . " " . 3
" .
.104 > " XVII-XVIII .,
" . " " "
, " & " & & .105 > "
" " %
" " ,106
% * I.107
1 ,
. ( " , , ,
, % . "
" . .108 5 , ", 3. 3.
3 , , . . ,
" .109 5 " , ( ,
" . . " ",
101 Strumins’kyj 1984, . 23.
102 : " < 1967, . 226-7.
103 Strumins’kyj 1984, . 24.
104 ( 2002, . 391.
105 Vlasto 1988, . 374-6.
1063 % , " "
, : 3 , 3.3. (2002):
XVII-XIX ; , . . (2003): .
XI-XVII .; ( , './. (1985): .
XVIII- XIX . / 0 .; ( , './.
(2002): (XI-XVII .).
107 Vlasto 1988, . 374; 1995, . 136; ( 1985, . 3.; * 2003, . 215.
108 Unbegaun 1973, . xxv.
1093 2002, . 101.
.110 * ( " ,
" " XVIII .,111 (
% % XIX .112 * ( " ,
" ! . " 1738-1740 .,
/ " .113
4" " , " , % & !
" . XVII-XIX .,
. ?
, XVII .
,114 XVIII – XIX . % &"
" . ! ."
.115
* ! ." . 3 - , ! ."
" . , % ! ." &
! ." , "
" .116 3 - , ! ." , " ,
XVIII – XIX .
% & , " .117 $
1 I " " ! . !
" & .118
2.3.2 ' $ (
4 , & %
. 1 " ! " : XVIII .
" " % ,119 1830- .
0 3 , 120. 3
110 ( 2002, . 495-6.
111 Unbegaun 1973, . xxiii.
112( 2002, . 32.
113( 2002, . 509.
114 ) « » " ( , "&
" , XVII . (( 2002, . 411).
115 Issatschenko 1980, . 133.
116 Issatschenko 1980, . 134.
117, 1976, . 190.; Gasparov 1984, . 308-311.
118 Gasparov 1984, . 312.
119 3 2002, . 162.
120 Stankiewicz 1984, . 55 . 90.
" , , 1840- .
# , , ,
. 3 XIX .
. % " %
" .121 3 XX ., " " & , "
" , , '. 4
" XX . ,
.122 3 "
" "
.123 + , XIX .
& , ,124 :
, XIX . . 1917 . ,125 "
– XIX . XX .126
2.4 , $
2.4.1 &
* " -"
XVII . % " ,
" 4 . 5 ,
" , " 4 " . ,
" . "
.127 , " , "
. " . ,
.128 1 , %
* , . " . "
! . , .
121 3 2002, . 456.
122 Comrie, Stone, Polansky 1996, . 310.
123 4 1992, . 292.
124( 2002, . 32; , 1976, . 301.
1250 % 1983, . 21.
126 5 . Comrie, Stone, Polansky 1996, . 3.
127 ( 2002, . 472.
128( 2002, . 426.
. .129 3 XVIII . .130
) 1 ,. 4 , ,
, " " ,131
1798 . % #. *
" 1818 .,132 " &
$. = . ? "
XIX ., " - "
" & " .133 #
" % "
" . * 1863 . " "
! , " " , "
, , ,
" " - . , 1876 ., 134
. " , "
" . $" "
" , " % , "
. .135
3 , " . "
" " . *. ,
" : “ . » « ».
$ . . .
, " " ,
" .136 > % 1890- , "
. " .137
129 Pritsak 1984, . 5.
130 " 2002, . 134-5; Wexler 1974, . 36.
131'" , : 4 " 1987, . 28; " 2002, . 155. ,
* . : ”In 1818 Oleksa Pavlovs’kyj published his Grammatika malorossijskogo nar23ija as an antiquarian who was preserving for future scholars information about a dying language. Ivan
Kotljarevs’kyj must have had a similar attitude toward his Aenid.” (Pritsak 1984: 6).
132 Stankiewicz 1984, . 148.
133 Shevelov 1980, . 152; * 2003, . 222.
134 " 2002, . 225-6; Wexler 1974, . 39.
135 Magocsi 1984, . 59-63; Shevelov 1980, . 153.
136 Magocsi 1984, . 52-3.
137 Magocsi 1984, . 60.
$ , "
, "
, " " . ?
" " , "
.138 > !
" " ,
.139 9 " % "
XX ., "
(55 .140
2.4.2 ' $ (
4 " % " "
. # " . «* », 1862 .,
«1 " . $. = », 1873 .,141 1894 .
% " . .142 3 1893 . ! ! ?. :
– , 4 –, " " - . 1886 .,
"
% " .143 / "
! * , (55 , "
" .144 3 1920 . 3 "
/ " " ! ! ,. # ,
( .145
# , «" . » (55 1925 .
- % "
! " & . 3 "
. " , "
.146 1 1930- .
138 Wexler 1974, . 42.
139 Shevelov 1980, . 153-4.
140 ? 2002, . 33.
141 Magocsi 1984, . 59.
142 Pritsak 1984, . 8.
143 Magocsi 1984, . 59-60.
144 Shevelov 1986, . 128; Wexler 1974, . 110.
145 " 2002, . 300-1.
146 Shevelov 1987, . 136.
" . , " "
" .147
3 "& 5 "
" (55 .148 # !" .
" " , %
.149 $ 5 5 ( ,
" " ! . " ,
" . 3 .
" .150
2.5 - $
2.5.1 &
# "
" . , . XVII . XIX .,151
" " "& .
3 - , ! .
! ! , , " .
! . .152 3 - , & !
. ,153 - , "
" " ! . -
, !
" " .154
1 " " XIX
.,155 " "
, ,. ,. 4 : «*
< . . .. 90- < XIX .»156 5
147 Wexler 1974, . 158.
148 Pritsak 1984, . 8.
149 Wexler 1974, . 320-1.
150 ? 2002, . 34-37.
151 4 , ; + , 1968, . 336; : " < , 1967, . 370.
1524 , ; + , 1968, . 16-7.
1534 , ; + , 1968, . 10; 2003 , . 49-52.
154 4 , ; + , 1968, . 16; : " < , 1967, . 368-9.
155 4 , ; + 1968, . 12; = " 1960; * < / 2003, . 64.
1564 , ; + 1968, . 14.
4 *. 3 , " , XIX .
" " "
.157
# , . . "
1905 ., , % .
, "
.158 * .
. «1 % »,159 1918 .,
" " , ' "
" , ' " . " ,
. . .160 3 XX .
" % " .161 3 1912 .
. 5 ( 54 , !
. , % " . -
" .162 3 1918 . % $ ( '. /. $ % ,
" ,163
1922 . " % 1 . "
' " , , " " " " , "&
% . .164
2.5.2 ' $ (
3 1920- ., " . .165 $ ,
$ 4 "
,166 " " " !
& , " & "
" " .
157 Wexler 1974, . 37.
158 Wexler 1974, . 207.
159 4 , ; + , 1968, . 113 152-4.
160 McMillin 1980, . 114-5.
161 4 , ; + , 1968, . 115.
162 2003 , . 58.
1634 , ; + , 1968, . 162.
164 = " 1995, . 116.
165 = " 1995, . 115.
166= " 1995, . 132.
# , " 1933
., ! ! . ! ! ,
! " " .167 ! 1933 ., %
'55 , . "
" ".168 > ! . %4 4 !
4 :
* 1933 . % "
" < " .. " " ,
" ,
. "% . " " <.169
! " & % " " ".170 #
, " 1952 .
1960 ., ! / 1962 1966 .,171
" " . 3
" /. % :
Like other non-Russian languages of the Soviet Union, however, and more than most, [Belorussian] faces not merely “natural” Russification through the predominance of Russian in such areas as radio, cinema and television, but also a gradual loss of status and limitation of functions.172
3 1990- . " . . 3 1990 .
" " '55 ,173
1995 . " . . 1 "
, ! " 1995 . " " "
" , " .174
2.6 ( )
/ " , ,
" " XVIII .,
1 I. 4 "
167 = " 1995, . 137-45.
168 = " 1995, . 138.
169 4 , ; + 1968, . 194.
170* < / 2003, . 88; = " 1995, . 154.
171* < / 2003, . 89.
172 McMillin 1980, . 116-7.
173 Lukašanec, PrigodziC and Sjameška 1998, . 43-4.
174 2003 , . 127; * < / 2003, . 73.
, ! 3 0 . >
" " " .
5 , & "
. ! ." , ,
" & , " "
" " " XIX .
( " " XIX .
/ - , % (55 . # ,
. , "
" " . $
( . "
, " ( . 1 ,
" ,
, " %
. ) " % " &
% . 1920- ., "
. . 3 " , "
!
'" 1951 .
9 "
XX ., , " " " , ,
" .
> ' " , " .
1 "
, " %" "
, , . 4
" , . 1920- ., %
% .
, , .
" " " ! %
.
3
* " " ,
. .
3.1 # + &
175, " , 9. '. , XV .
# "
XV .176 '. /. (
. , ,
. . , . XIV .,
" & :
* % "
. . 9
. " " ,
, "& - % %
. 3 "
, "
! . ! . #
. .
* " ",
. 4 ! .
"&
. . , &
" , .
3 " , , "
. , "
, . & "
". 4 " ,
. .177
5 – 6 mä , .
" 1414 .,178 -.
% ! 1591 .,179
175 $ « & » , ( . 2.2.1) ,
176 1995, .: 3 . .
177 ( 2002, . 301-2.
178 1995, . 1.
179 1995, . 31.
% 1596 .,180 3 % 4
å 5 . 1619 ., ? ,
3 .181
) . ,
5 . "
:
0 5 . , " % "
" . , . " "
" ! " . #
" &" " " " ".182
3 " . . 5 . , ,
. . .183 0
, . , & "
" .184 , 1721 . " %
.185
* «( XIX .» ?. 5 "
% 5 . , ,
% " " " .186
$ % ,. ( , "& " "
" . , 1643 . 1645 . 3. 3. 1 "
" , «3 ! B D. ( " % " , & %
. " B " ".»187 # ,
5 : «this grammar, written in Latin orthography, represents a variant of prosta mova
which is heavily imbued with Polish elements, and which, consequently, reflects only remotely contemporary Ukrainian (or Byelorussian) usage.»188
180 1995, . 47, Hrammatika slovenska 1980.
181 1995, . 96-97.
182 ' 1979, . 11.
183 1995, . 96.
184 Horbatsch 1964; Vlasto 1988, c. 366; ' 1979, . 10.
185' 1979, . 10.
186 Stankiewicz 1984, . 147.
187 1 " 1985, . 198.
188 Stankiewicz 1984, . 148.
3.2 # &
$ . "
. .189 ,
." " (. )
( " ) , . "
. , 5 . . *
190 , 1594-99
. '. /. ( « " »191 % ,
" " " . ' %
0. 3. " ! 1696 ., ,
, " , %" " :
«loquendum est Russice & scribendum est Slavonice».192 1 ! ." 1730 .
% " ,. 5. 0 . , .
1731 – 3. ?. / " ,193 1750 . % %
. 0 .194
4 , " . 3. ,
" " .
3 1972 . ( % " " ,
" 0 % %
/ " , " " 1738-41 .195 . 9
– / " % 0 - –
/ ,
0 . , " " . . = . ,
/ " . ,
Lateinisch-Russisch und Teutsches Vocabularium. > ,
189 ' 1979, . 12.
190 1 « » .
( % , , « "
" […] ! […]. 4 ,
.; "& , , "
.» (( 1972: 106-107).
191 ( 1992, . 107.
192 Ludolf 1959, . Præfatio. Vlasto 1988, . 366.
193 1995, . 178.
194( 1972; ( 1992, . 169. 5 "
, ! . &
( (( 1992).
195( 1972.
9 , & ",
«0 / ».196
/ " = . ,
" ! .197
$ , "
. 3. – –
1755 ., 1757 .198 ?. 5
" XVIII : «L[omonosov]’s work is the major achievement of Russian
18th-century linguistics and the first systematic attempt at the codification of the Russian
literary language.»199 3 , 1744 .,
" . . , "
. " .200 *
7. . ' "
! " .201
* /. /. ' . ? ,
1783-8 ., " ,
" . , ' , 5
, 7 (1802) 9
* 5 % " .202
. (1827) 1. ,. 0
, & – .
(1827) – % " . 0 .
& , . . , &
, "
. ' " , « » "
0 .203
5 0 , /. ). 3 , "
" " , "
" ! ( !
196 EuroviC 1992, . 173.
197 1995, . 178-9.
198 ' , 1979, . 23.
199 Stankiewicz 1984, . 115.
200 Vlasto 1988, . 381-2; 1995, . 188.
201 ' 1979, . 29.
202 ' 1979, . 85; Stankiewicz 1984, . 118.
203' 1979, . 86.
(1831) 7 ) ,
, " , (1838), !
- " " . 5 "
1838 . XIX .,204 '
& % :
1 ! ,
3 , & !
" . " %" " " ".
9 . 0 "
" . ,
% " &" "
" .205
0 0 3 , 3. ,.
6 % – . .
– 1911 . %
" " ,206 1952 . ,
, 0
3 . > % / " 555 ,
" 3. 3. 3 . 3
" :
3 XIX . - "
" " "
"
" . * "
" & "
%
XX . […]
1 & 0 […] "
& " .207
> &
" " ". . 4. 0 " . :
«/ / " % & "
. * 1952-54 . !
204 Stankiewicz 1984, . 124.
205 ' 1979, . 90.
206 0 " 1980, . 22-3.
2070 " 1960, . 5.
" . .»208 3 1980 .
% / " – ,
1. ;. = .209
3 + &
(XV – . XVIII ) 9. '. "
. 1980 . * "
& " ", , &
,
% . # " , ! –
! & . , "
" . , . 5 . ,
. " ! / " . *
. & ! , " – ! .
$ , 1980 . !
! , " . " !
/ " .210
3.3 # &
* " %
/. *. * , % * " 1818 .,
& 1805 . * " "
,
" .
1 "
XIX . 5 " % ,
" ! " 211
" " . +. 0 . % 1849 . 3
0 . % "
, " 3 .212
5 " " 0. *. . "
2080 " 1980, . 42.
209'" , : 4 " 1987, . 42-3.
210 1995, . 189-91.
211 $. . " . 5 . Magocsi 1984, . 49.
212 Stankiewicz 1984, . 151.
, "
. ! . :
1 " F" B ! . B " ’
" " B B : ) A ’ B " B XVI-
XVII . ( . 5 . ); )
A . " ’ -
( ", " B
" B B " . “ ” – “ ”,
“ ” – “ ”, " – %
% ’ ; )
" . ( " " B,
B, B . B ); ) " B " "
BB " ( " % ! " %
" ", ’A ).213
= 5. 5 -5 . 7. 0 – –
% 1893 , . #
! ! ! , ! . " ?. : 1886 .
3 XX . 3. 5 %"
. " . #
, % 8 8 1921 . #
. 5 -5 . , , 0. = ,
.214
$ = #. 5 , 5
8 8 4 8 (1931), . '" , .4 " 8 8
(1931), " " . (55 ,
– "
.215
3 , " 0
8 8 8 4 8 . /. '" 1951 .
8 4 ,. 4. ' 1969-1973 .216
3 2004 . % "
. ,. . 3 . .217 >
, % % 5 .
213 . 2003, . 53-4.
214 Shevelov 1986, . 119.
215 Shevelov 1987, . 144.
216 '" , : 4 " 1987, . 46; " 2002.
2175 . ! . *" : http://www.pulsary.com.ua/60.html
3.4 # &
6 " 1918 .,
3 % " , $ ( '. /.
$ % , . .
" , % . 11 .
+ ! 1933 . . , "
. * "
1930- . . $. *. – $ . 9 4
4 (1935) $ . - 4 (1936).218 # "
, ! ,
"& ! .219
* % " , %
! – 1962 1966 , 1985-86 . "
$ . '" , : 4 " "
" " .220 , ,
* / " :
1 % . " ’
“0 " ” < " ( , 1965), < .
" " " “0 . " ”, "
( , 1960). * " " <
< . % " “' " ” <
( , 1985, 1986), " < " .
" “ " ” ( , 1980). 9 . .
- " "
, . , " , " . ’ < .. <
" ,221
$ , " . , " ,
"
. . # ! - " "
, " " , "
218 = " (1995) , " " ,
% ! 1962 1966 . "
. 5 . McMillin 1980, . 116; * < / 2003, . 88-9; '" , : 4 "
1987, . 48.
219 = " 1995, . 142-4.
220 '" , : 4 " 1987, . 48.
221* < / 2003, . 89.
. 3 . 0 ! 4 ,
% 1957-61 ., . . = " % :
4" < [...] . " <
" < , % , < < %
" , “ ."” , –
. - – . % < <
, % . . < .222
# " , 0. (. = % ,
" 1930- . " . – "
" ".223 9 "
" ! 1933 ., "
& " « , .
. (sic!) ( " )».224
3.5 ( )
, , , .
" " , , %
, " " " ,
. 3
"
.
222 = " 1995, . 153.
223 Shevelov 1987, . 162.
224= " 1995, . 141.
4
3 " "
. " , " "
. # . . 3 - ,
, , . .
" " , " "
. . 3 - , " , ,
" . & .
3- , - % ,
- " .
$ , . " . >
" /. /.
' , , 3. 3. 3 ,
% " - " ,
. . 5 " , % " 0
% , % %
/ " " " " . 1730-40 .225 4
" , " " " " " 2004 .,
" , "& . 1
" . ,
" .
* " 5 . "
. 4 " , %
" & . , ,
, . . * "
! " ,
" " .
4 , " ,
. * , %
. " " , /. ).
2255 .: ( , 1972; EuroviC, 1992, . 172-3.