Matthew Carl Homola
Atmospheric icing on wind turbines
Modeling and consequences for energy production
ISBN 978-82-471-3082-7 (printed ver.) ISBN 978-82-471-3083-4 (electronic ver.) ISSN 1503-8181
NTNU Norw egian Univ er sity of Scienc e and T echnol ogy Thesis f or the degr ee of phil osophiae doct or F aculty of Inf ormation T echnol ogy, Mathematics, and El ectric al Engineering Department of Engineering Cybernetics
w Carl Homola Doct or al theses at NTNU, 2011:259
Atmospheric icing on wind turbines
Modeling and consequences for energy production
Thesis for the degree of philosophiae doctor Trondheim, September 2011
Norwegian University of Science and Technology
Faculty of Information Technology, Mathematics, and Electrical Engineering
Department of Engineering Cybernetics
Thesis for the degree of philosophiae doctor
Faculty of Information Technology, Mathematics, and Electrical Engineering Department of Engineering Cybernetics
©Matthew Carl Homola
ISBN 978-82-471-3082-7 (printed ver.) ISBN 978-82-471-3083-4 (electronic ver.) ISSN 1503-8181
Doctoral Theses at NTNU, 2011:259 Printed by Tapir Uttrykk
ITK report 2011-8-W
! " !
#
$
! !
% & % '()*+
*,- % ,+.$"*+
%
/ 0
%
!
%%
$
% # *,- %
,1'+ 2
% 3 2
4 !
%
*
)+
$
567 587 5
!
"##$ "#%# ! & '
()*+
!,
- . !
! /
( -
0
-
,1 , , !
! '+ ( 2!!
& /! 3
,4542 +
6!+ / 7 (!!
2 6!
( !
- (
! & ! 8
(+ 5&+ 5'9'
! /!
! ! ! , :0 !
!
! ! ; /
<
! ;
!
!+(""+"#%%
( &6
! "
# $
% & '
( &
% )
( %
* "
!
& $
+ '
)
,!
-
% )
( .
* & %
% - %
( /!0 ) (
* + 1) *
!"#$" %
& ' (()* ((+ )
,- )
.
(
" ' ((* ((+ )
,- )
)(
) /" $ )
) 0" )
) " " )
) )
) )
. )
123 4 .
.
"" .)
.
123 4"3 .
0 .
"5 (
""
)
067"128" (
(
""
((
) 95 " $"
2 2" : (
) 0" (
) (
!! "# $
% " $
& " '( !
% " )
*" " " +
! $
," " $
-.
) /
) -
) -".
) -+" " $
)
! !! "
! !! #
$ ! %&' ( )
* + %&' ,
# " -
.
) /!
C l
C d
, 0
% ! ! 1
"!( 2
3- !
4 ! *
5 !
)
* 6 ,
# 7 ! .
) 89 ! 2
, 0!
!! #
3 "22#22)
3 " 22#22)
$ ! ,!:"
! (!
/-! ! !!
* 4 !
# ; ! ! ! #
) ; ! ! )
, ! ! ,
! " #$%
"
# ! "#$%" &'(
")
*) %
+
$+ ,
-./ !
0%) ,
# 1$
%
234156 ,
1/ $+ 7
8 ,,
9 $+ ,,
3 ) / ,!
,
k · α 1
: ;< $%
,$! 7 !
$ = ; !
1 !
>
) 7 !
8 /
!!
# 1 $
1>? %#
◦
5 %
$#
0 $
9 ;:< ;:<
# $,
, 9 8 $,
! 8 )7
78 $
$ @5.@&39>? "
= 7&39>?%
# @ ;7&39>?
# 37&39>?
A%#
◦
5A,
! "
# $%
!&'! "(
) % ! "'
% )
% !&'! ""
& * % +$+ #& , &!#
- +$+ #& # & ,
+.+/&!01&!% &!
# 2 +$+ #& # & , &!
3- +$+ #& # & , &!
$ 4 +$+ #& # & &!(
% 4 +$+ #&0 # & # &(
, &!(
( $ 5 4 % 4 -
&!'
' &&!
" 2 +$+ &' , 3 1
, 67&( &&&
&! 489 :% 8%9
+$+ &' , 1
&&
&& ; 0
31
◦
$&! &&#
& 2 +$+ &' , 3 1
, ; 1
◦
$ &&
&# 489 :% 8%9
+$+ &' , 1
&&
& 3 5 4 +$+ &'89
;8%9 &&
& 2 %
31&!
◦
$ &&"
& $ 4 ,
8+0 $ 9 %
3 < )=&> &!
&( $ % 4 ,
8+0 $ 9 %
3 < )=&> &&
&' ? 4 @ - %
- 0 &
&" 4 % 0
λ = 7.55
&
λ = 7.55
!" #!
V ∞ = 10
$%
V ∞ = 10
$%& ""$ #"
# '
( ) * '
+ *" ,
- " #
' $ # #
. /"" #
, /"" #0 .
/" # #0 .
α
β
γ
!Γ
! "# !λ
λ r
ρ
!3
a
a
A
3
c
C d
$C l
$C p
%!& 'C y
$F y
( )*
p
+r
R
T
◦
,U
!v
!w
!3
z
! !
" !
#$ # !%
!
" #
$% & $%
"
'
$
$% #
( $% )*++,- $%
$%
$ . /
0 %
1
# /
!
" #
$
%
"
& '
( &
$
!
)
%
&
% $
"
% *# #
(
+
,
-.
#
$
' % & / # 0&/#1 # 2&23
/44 5
#
01
$
!"#
$ %
&''()*+
,'',-,''.
(/ 0
1
2!3#1 !4#
5 -
6
5
788
½
% !&#
5 9
C l
: 5 9C d
:!8'# -
9 :
F y = (C l cos β − C d sin β) 1
2 ρv 2 c(r) , [
(]
988:
C l
C d
ρ
!;3
#v
!;#β
<
c
!#r
78,
C l
=>-? !88# 5
½
− F y dr F x dr
W φ
− F y dr
F x dr
W φ
! " #
$
% &% ! '
()$*+,
-
.% - %
/0 10 20 !0 (0 % %
/ 3
4 5
% 6 %
%,
!
" # $
%
& ' ()
*
! +
+ ' (&
(, -
d = 1.5 (D + H )
.(/01
d
D
H
!
2
!
%
# (3
0 0.5 1 Frequency 1.5 # 1p 27 rpm 2 ' 2.5 3
4.5 5 5.5 6 6.5
Mtx1
! "#$
% % "&$
% '
% ( %
!
" " !
# $%&&'
" ( )" !
* +,%- .
/ 0 12
" ,
! !!! &
3
"
4"'
"
,%5 *
! 6
7)
!" ! '
. ! !
1 "
"2%%&
* +,%-
!"
!"# $
% & '(!)
*++& , ,-- ./0
1
% 2 1
2
3 "+4
% 56 17
6
% +"
6
66
8 9
3
6%
:;<+4=
: =
1 7 >
'(() 3 !< 2
2
!
" #
$%
!&'( )
!*
+ , -
.
/ 0 &%(
!
"
# $
#
%&' (
&
& " )
#
*+ , - .//
*
/
./ -# )
(./0
+ 1)) 2 !
"3 $
4
)
5 6 789":8
-; < +
=
=
" $
$
80-&;) :
789":80-;
.. )
) ; >/ *
)
? ?
@A%":8
14))>. @A%":8
6&
*>@A%":8 )
C l
C d
! " #"!
C l
C d
$$
C l
C d
!%& '" ( $
! $ $ !
%&) *
C l
C d
!+
, -
.
/ /012
!$
$
&03 $
$ .
.
/3 13
4!
! "
# !
!"
$
" % !
"
&
!" '()%!
! *+ ,-
!" .#/ 0
! !1223" '
!
!" '
"
4 !
13" 5
! !
" %!
)%6 12738
!
"9 ! "
#
123
! " $ ! :8
:8
! " ' !
! !
! + "
$
◦
;")0 !
" %
!* "12 3
!
12<3"
$ ! ! !
!=1293" '!:
!
! ! " ' !
,QIOXHQFHRIKHDWLQJV\VWHP(QHUFRQ(
:L QG VSH HG LQ P V
3RZHU LQ N:
0HDQZLQGVSHHG
7H PSHUDWX UHLQ&
3UHFLSLWDW LRQ LQPP
3RZHURXWSXW
PLQKHDWHURQWXUELQHLGOLQJ
3UHFLSLWDWLRQ
7HPSHUDWXUH
!
"#!#$
%#
" % #
&' ! ()
*)
% ) $
$ % *
&'
# +
%(# "!
!"
! # $
% & %
' ( "
% )
% $
&
*!
!
&
& ' ) ' +
, -
. &
& '
* %
$ (
% & %
% (
/ ( !
% & % % /
*
& &
0%12 3 ' 4'
5 6
& ' .
& '
% /
0 7%8-
& &
2 $ % & "& 2
& ,& & 2 )
* &% 2 &
% & 2
/
9%
!"#!$#%!"&#!"&%#"
'"&(!##$)**+"&*,,*%-.-/
! #"# 0 #! #!" % #! 0" #! %" $"# 0 #!
&#$+##(
1" , '2# 0 " 3
"#"( !"#"#0% #" $"4
'&"&1 -5 !##$)**+"&*,,6*-3758-59
/,
!#"#0#!#!"%0#!0"#!%"#
0#":;#(
1"
, '2# 0 #$!" #$"#" "$# < /"#
"#0%#" "0'&"&=#"
"(!##$)**+"&*,,,6*>>%,69/,
! #"# 0 #! #!" % 0 #! 0" #! %" &
&#$#0#":;#"#(
, " < #$"#" $ 0 & % #"
=$"# '&"&/,
!#"# 0 #! #!" % #! 0" #! %" & #$
#(
1" ,, "0"3
#"#0"7%#" =$"#
'"&(/
!#"#0#!#!"%#!0"#!%"?'(
#0$%"$"/#
' . '+$3
" 0" &# (&@"0> %$" '"$ '"&( 3
0".?"?&
!#"#0#!#!" %#!0"#!%"& #3
#0#"&(##(
. A3
#!$#%!"&#!"&% #"B #"%
.C 3,""D$&%
! #"# 0 #! #!" % #! 0" #! %" $"# 0 #!
&#$+##(
!
"# $ %$"" &" "&&"
'"$ %&$""
()"#))$)""#)"$)"*
( '" + " , ""
! & #& $ "- %)
."/*/0$
()" # ) ) $)" " # )" $ % # )"
"&"%"1"
2",.""3&+" 4! "*
""""#)""#"0"%"#$""& &"
3%"'3"& #"""4""5"
()" #) ) $"# &"& *
)"%%"
('"+"
4! ()""%""" # & "0" ) "&) 3%" '
3"& #"""4""5"
()" # ) ) $ )" " # )" $ % # )"
"&"%"1"
, 2" 4! 3"& %
" " "" " &6#7" 0"& %
/8)9"')%%)"9&#"9'94
"$:"
()"#))$)""# )"$
#&6#7"
4! ($ " # *
& & &6#7" ' /8)9"')%
%)"9&#"9'94 "$:"
()" #) )$)" "#$" ""&
"
;//!"&
# " "%$"" % $)"0 """
'"$//<"6$""
()"#))$)""#)"$"
! ! ! " # $
%&'
()! ") )")")*
&
+ ")"))",
'!"-"))&-)"!*
))"" - -)))-
)!.
! ) ) / " ) - - " )
&0". -&1
) ) " &1 ) '& "
-) / - " ) -
! 1-1 !- '
) ) ) & " *
! ) / -- ()
) -- ) - ) "
'
()2)- !)) ")
""" ))
!"
#
$ %
% & %
' (
)
(
*
+
,
*
'
'
↔
!↔
!
↔
"
"
# $
%
&
# $' (
)
*
3
+
d
dt (T p − T ) = − E(T p − T) − E Lμ
c p − (Γ − γ c ) dz
dt
T
◦
E = (1/m)(dm/dt)
T p
◦
Γ
! " "
γ c
L
# $ !μ
%" !c p
&
"# " " ! '
## & "
%" ( # ) #
"
* !
+ " ," # #
) #"! "
" #! ' " !!!
+! ! + "
# " !
*%! !
" #" "
! !
+ ! (
! #
γ
&!− δT
δz
= γ
+ ! " #
! # ," %!""!
! %
" " + "
-
T T 0
= p
p 0 k
.
!
k = (c p − c v )/c p
"
+ "
Γ
! % /0 1!
Γ
" #! "!
"#
! ""
(T 1 , e 1 )
(T 2 , e 2 )
(T, e)
(T , e )
#
$
e s
e
e s
(T 1 , e 1 )
(T 2 , e 2 )
(T, e) (T , e )
T
! ""% &
' ()*+,
- $
$ .
/
/ 0
/
!
"
#
$
%
&'%()* "
#
+
,--.
,--. " /
0
% ,--.
(1.23-4
5
!
6-
◦
7
"
◦
◦
! "!#
◦
!
10 7
!
10 5
$% &
' (
#
◦
) * ( +
( +
( !
(
! ,
◦
+ !
' !
(
(
) #- . (
! (
/ !
r
R
! !01$%
23 '
dV x dt = 1
τ (U x − V x )
4#5dV y dt = 1
τ (U y − V y )
4#5(
V
!U
'!
τ
+6τ = 2r 2 ρ
9μ
4#75R
x
r
r
!ρ
μ
"!# !
τ
$ %!# "&' #"
(
2
! #")"
* # + #
,# "-./ + ,
$ # # $ #
&# $
-"'$# / -./
## ##! $0
◦
*
12" 345 $ ,
"-./6 $$
71 8(' + # # & #
39*5 -./
RH = f = e
e s
3:5e = f e s = 0.80 · 706
;= 564.8
; 315!
6%%8!<%%
◦
*!# "#" %7;
T 2 = T 1 + Γ(z 1 − z 2 ) = 2 ◦
+ 0.98
100
(0
− 420
) = 4.11 ◦
!" #""""#"
$ "!! %"# &
'!!#!! " ()!"!
! ! ) *$"""" #
p 2 = p 1 k T 2
T 1 = 100
+,0 . 286
268.89
275
= 99.359
+,"! ! " ) # + & "
!
w 1 = ε e 1
p 1 − e 1 = 0.622 564.8
,100000
,− 564.8
,= 3.533
-+! ")# "$ !
w 2 = 0.622 531.295
,99359
,− 531.2958
,= 3.344
-+!")$")#""!"
!)"!")"" &# () ."!
"/(0/0"
LW C 2 = w 1 − w 2 = 0.189
-+ 1." () )"!" !"2!"&!
! 3+!"#! ! """
!&!)# 4"5 "# 6!
"" " ! $!& +
!! 0"! " ! 7-+8-+
."/08-+!! & ! ! " !
9! ! ! " 2 ! )
# !&9!&
4 ! " # ! " " " ""
! ""! "! 5!"""" (
) ! ) ! ." "" ( ) ! # "
)" ""9 ")"! 5! "
# # # 4)") :++ %" "
!! &)" # "
)" # # # " ! " "
#" " " # ." "
" ! & )"!)+ )"!"")""
!! ()#" !* ;
!
! "
! ! !# $ ! !
! ! !$ $
%
!&# '&!!
!! '
$&&!#$&!!(
&$%&!$$$$)
$! &*
+! ! $ *" !#
$!#&! '
%&! +!
*"$!#&
' +!
*" &! &
!$#! '!*"
&,- .
Q f + Q adh + Q kin = Q ss + Q sub/evap + Q cd + Q cv + Q rad
Q f
Q adh
Q kin
Q ss
Q sub/evap
Q cd
Q cv
!Q rad
"
# $% & '$()
* $ +,
'$$() &-./'$$)
dM
dt = α 1 · α 2 · α 3 · w · v · A ,
$
0
A
'2
) 1 ,
w
'"3
)v
'")α 1
α 2
α 3
22,2
3 3
α 1
!44
3
α 2
!4!4
3
α 3
!4
α 1
!
"
" "
"
# "
# "
$
%
%
& ' !(%)*+*,--.
# (
# (
!
/
( " "
# #
" "" 0
#
!
"
#$ %
◦
&'
( )
*
( %+ ,
- ./ 0
1
- / ,
,
'
( 2 3(
0 45&678
) 0 -678/
9 '
9 :
9 4
:
:
' ( (
( 1
(0( 1
(
0 ((
! "#$ %&'(
!"
!"
!"
#
" "
$
%
"
& %
" '%
%
% #
%
(
! !
! " !
" #
$ $
%
&
" "
%
'
"
" (
& '
)
*
& *
+
(
' " , $
$
- .
/ "
/ 01
23 2 2 4
60 ◦ 30
25 $6
!"#$ %#"&' '( )
& *$ + $
$ &
& +$
$ & $ , #$
--. ///00-/// # $ ,
$ $ $
- 1 2 $ 3
4
56 $$ $
0 1 2
4
7 $ 568 9
3
$ :
$ $
:
7 ;
0 $ 3
/ < $
& 4= 5>6 , $
$ &
$ ?
-
4 9
- 7 ; & $
$$ . &&
& $
7
!"#
"#$% !"
& %
"#$' ( ) $
!"# % !"# ) %# %
* )
% %%% )
( +% %
%
) +
) ,
( &
- )
. )
◦
◦
◦
!
"
◦
# "
◦
#
$
%$ &'&&()!* % +
,
%$ -
" # ().*
()/*
, %$
"
p
#p = p b
1 + γ
T b (H − H b ) − γR g
[
0],
"&#
γ = − 6.5 K km −1
T
H
g = − 9.807 m s −2
R = 287.1 J K −1 kg −1
b
"
ρ
#ρ
½= p
R · T
1
3
.
"#2 "
V n
#V n = V
ρ
ρ 0
1/3
,
"#ρ 0 = 1.225 kg m −3
% +
!
% 3 !
%
! !
! "! !
#! !
$
!
!% &
' !
(!% ! )! *
! $+ )!
! "
! ,
◦
- ,.
◦
-
! " ! ! !
"
$ / /
!! ! )!"
! ! !
(!%
& + !!!
" !
* ! ! $
! . ! !
! "
!
! "
!01 ! !
2
"!! !!,
! $ 33, !!
! !
!! !456$!!7
!!!!
8 ! !!,
! $ !!
! "
! 456 ' . !
456 !! ' !
#! !
!
" #$%&
'
(
)
'
#*+&
,$%-
" #+.& / 012
"."3*#$3&
4
' #$*&
1
'
5
6
)
7
!"#
$
% &
'
' (
& ) (
' !
*
(
!
% '
!
"++, ' "++-
"++- "++,
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0
500 1000 1500 2000 2500
Nacelle wind speed, NRG Icefree 3 (m/s)
Electric power (kW)
Ice Cold Warm
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
0 500 1000 1500 2000 2500
Nacelle wind speed, NRG Icefree 3 (m/s)
Electric power (kW)
Ice/Cold Warm
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0
20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
Nacelle wind speed, NRG Icefree 3 (m/s)
Standard deviation in electric power (kW)
Ice Cold Warm
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
Nacelle wind speed, NRG Icefree 3 (m/s)
Standard deviation in electric power (kW)
Ice/Cold Warm
0 5 10 15 20
0 500 1000 1500 2000 2500
Scatter plot of measured power output, turbine 574, East sector
Normalized nacelle wind speed, KK−Electronics (m/s)
Electric power (kW)
0 2 4 6 8 10 12 0
500 1000 1500 2000 2500
Scatter plot of measured power output, turbine 574, East sector
Nacelle wind speed, NRG Icefree 3 (m/s)
Electric power (kW)
!"
#$#!%&'()
% *
+, +
+
-+
- -
. /(-
0123. '3
- 2
-
4
('
!
+$ (
("
+!
(5
- $
+
-+
6 $
+ !
+
7
6
!
"
#
$%&
! '
()
*"
" + !+
"
!)"
'
!
! !
"
!%&,
!"
◦
#
$ %!! %!!&'
()*+ ,,- .
%!!&'()*
/ 0 '
,,
,, ()*
+ +" ! !&'
" "! !&
!
"#$
%
"&'
#
◦
( "
"
#
!"
#$ #
!
#$ %!&
'( '() '('
*++("+, ++** ++' ++,$
*++,"+ +$*( ++)$ ++)-
.
/
!
0
123
!
"
#
"
"" $
#
$ $%"
&'() *
&+)
*,
- #
"
-
" .
/ $ " # -,
01
!" #
$ ! % ! %& ' % $
(% % !
& !
% $ ) % &
!%% ! !
* *%
!"#$% &"'(#$ $")
)
%'! '
*
% + *
,-
. !(/ *
&(0+
%
1 23(4 5
% - + , *.
+
*
*
'(0
%
-%
%
+% *
+
% *
**
67")#$
%
8
!
"
# $
%
% &
'
◦
( )
* ++
! ,
,
#- ) #./
0$ ./0$ ,
, 0
1 , 0
1
!
,
"
* )
"0 ,!
, 02 3 456
37/8 #0 #9 ## #0 #9 ##
% 9 0 09
/ 9 ##9 9##0 :# #9 :#
, : 09 :: 0: 0 #
;% 9
;/ 99 # 9 09 # 9
;, # 9 0#
;% 0- - 9- - - -
;/ - #- - :- - -
;, - 9- - 9- 0- -
,&
- - - 0- 0- :-
%
,&
- - - 9- #9- 9-
/
!"##
!$%## #&
'$($%)!%$%%!!!
#*#$+,- !%$$%!$
%#%$!! -!$$
#$ ! &!!#! $ !! % $
!
$ #!!! ## $ !"## ! # %$
$& ## $ ! $ ! # . /#
$#!!! # !%$ $$$ ## $
#! 0#! !"## ## !!% #! & !$ $
1!! !#$&!!!
! "#$ % !& '(()* + %
, , %- ,
, "! . ".*+ /
, ! , ! * +
0111234*
+ ! , , ,
% ! 56- 15
! *2 7- %, 0111 234* + !
,84*14-,99
, %*
+ :, 21*5 ;:-
! <= , %
5*
.,, ,%!,9 !/ ,
: , * + > - ,-
% !*
+, ! -% ,
-, 9 ! - %
+% 4*4* - ,- ,
, ! , % ! !
*
+! - -
, *
9 +?@
◦
A*: - 5 !-B -
, * + ! - %
-,0*6,+?@
◦
A (*(6
+C@
◦
A*
+% 4*4D ;! : ,
%1-541-*
E ') :1 : :4 :3 :5 :( :0 +
20 04 5( 0( 50(5 (44 0( 324
(233 (0 0141 ((31 30 010 02(( 3(302
+ 1511( 1312 121 13(1 04 1314 1512 53
F- 50 332 44 54 30 512 4( 44
F- 125 142 1( 150 1413 2( 353 1(2
F-+ 45( 105( 14 (2 104 23 21( 1(1
F- (*16 (*16 (*6 (*6 2*46 0*56 5*6 (*(6
F- 0*6 1*6 *36 4*56 4*(6 41*6 41*6 0*6
F-+ 15*(6 1*36 15*56 12*26 12*46 1*6 12*(6 10*6
!
" #
!$ %&'
! " #
$% "&$ ' ( $
) *) * (
$(
+ , "
- .
/,0 1 2 , (
, -
$/,0 1 )&3*$4
)&3*( )%&3*
5 ,
$ $
, $
6, 2
4,$ ,
7, 6
$ 2
! " # $$
% ! "& & '(
! "& & )*
+! ' & '
) *
(& ,-.
/.0-
--
1 -
-
/ 0. -.
22& . -
-- - 3 .
--)& .
- .
4.0
% - 0 . - #
-
5#-
6-
-
-,
--- 4
-
--
7 -
8.- .,
- .-
.,
64-
- -
, - 4
- - - -
-8
! "
#$
$ % %
& "
' %
(
(
)
*
+%
$
()
" $
% &
%
&* % " )
&
%)
+ &
$
$
" ) )
%
+ % "
%
$
%
% )
( &
% "
+ "
$ (
$
! "
#
"
! # #
$%&
'
# (
! "
" "
(
% "
#
)
# * ( '
)
!"# $ !%#
& '
(
) & !*#
+&
, -
./ 0 )
)
&
12
&
2
2
3
4+5,6
47896
0 *:;
) &
:< ;!#*:; 2
dM
dt = k · α 1 · v · A ,
)
.
4":61
v
A
dM/dt
α 1
3
!" # " "
#
!"!$%&'( " !$%&'( )
" # " )
*+" "
!$%&'( ",, " "* )
- . " .) /
"" " !" !$%&'(
"##+"" "" 0)
"
" 12 3 4 . "
" ""
. "#.#
""" "" '
" "
! " .
+ " " + !"
. " "
!". # # "
" . " * " )
"*" 12 3
% * /+ " ""
" !" " 5 )
"" .163 '""
5 / ". . 7 *#)
#" " "*
8" +. "" 5
"" 5"
" ""# "" # 8"193 "
.
!$%&'( "
"" .":;$ :; 5.
" " 0 1<3
8!$%&'( "
6= 8 " #
" " 1<3 " " " 6=
" " "" "
" ">
!"" " " " !
!"#
v
"#.#"6=
& + . . )
" . !" "
" " " " !
8 "
!"
#
$% &%
$' ( )
( *& +**& ,& ",&
- .# "" "! /
).0)1) +/" +/ ! +/ ! +/ +
- .# /* "! ""
1 .# *!! * *22 /
-
v
.3# 2++ /"* /! !/!1
A
.# * * !" * 2! *"!*. .# "/ /*
$4-5617.'%'.
. 8 9
' ".,:;
$%" ,
& .3# **
;9,:; .# " !"*/*
<=<&1 3.
3
# *"*
).
◦
1# *
.. .# "*
! " # !$ $
%&'(
&(
"$) $*** ! $+ "! !$$!
$$+ $$", $$" $$", $$""
*$$) $ !$# #$" !"
$$+ $$" $$"# $$"" $$""
) $# !# "#+ # , !,
$$"$ $$" $$" $$"! $$""
!) "+ $" + +# !#+,
$$" $$* $$" $$"! $$"
-.
- /
.0
.1 "
2!
2! %,"
%
345%67 "0
2 .
1
,"8 -
. 2.
1.
11 -
!"
# !"
$ %&'(&$))#* + ,-. /
0
$
1 2
/
!
" "#
$ % !
#
! !
!
" ! &
' (
&
)
' !! *(
!!
!! +
!!
!
! !
,
-
, !
& !
!
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 0.3
15 20 25 30 35 40
Rotor radius [m]
k· Į 1
Droplet size 12 15 17 20 30
k · α 1
%
! ! " ! #
!
!
# ! " !
$$ %&$ ! ! !
! ! !
! '&$!(
! $ " ) *!
! !
$$ ! ! ! $
!
))(!
"$"
! ! $ +
,$-!$$&++
!
.)!(!
#/0.,1# !
#
2 !
# ! 3 ! +
4)!$(
!
"
"
# $ %&'(
)"
* %+,(
$ %&'(
-./ 0 %+1( 2 3'
.
2 3'
4 5,
◦
6
2 3'
2
2 3' 2
2 6
23' "
6 2 3' 2 "
2 3' "
◦
◦
◦
◦
◦
◦
!" # $% " &
∞
' $( )" *◦
#+,-./0#12** 3%!4
5 +
21 +#6 75
1+ + # 5# # # "
" ##
83%41##6 /
"+ ("#6#
## 1 "
9# # #
: # # #
#6##
!"# $"%
& ' (
#
' & ) ' &
#
''
*+,-./ # !$%# #
00
1
# '
#234 '
0"" '
'
'
0" 5 6 (' #
' # '
(
2
!"
#$%&#'
w
3
(%
T
◦
' ))! ) )*%
%
+ ,- (- ,.
,& / 0/
1% 2 ! " 0"
(34('( 0" 0"! 0"! 0"0 0"02
1 " ! 2
'.. !! 2 55 " 20
1-
v
500 " "2! !"! 0!"(3/ 2 2 !2 ! 0
1%3% 2 " " "
63..%3-.&
3 7 . %8&.
. % . 7 3 . 3& %
9 ./ . % .
..
..+&.%.-
. * &% -
.%3 .%%3 %&8:
R 2.3
;&3%+! *.%%-.%3
<% 5 .& . 3 ! -
+% .&:
kR 2.3 /R = kR 1.3
;&.k
.& ". . .=% <
.=% . . - .
=3.%3.
*.&-.%3.)
%&%..& .3
.&. %3.3.3%)
%.& <% 6..%
.+&.%3%. 6
. .3&.%
//&33
% .-+%7+.% .
¼
!"
½
¾
◦
◦
½
¾
◦
◦
!
! "##
$#%
◦
$&'
◦
$'
◦
! ( $)'
◦
!
(
(
¼
◦
◦
¼
◦
◦
◦
!
" # $
"# "
% &'
◦
# " "
" ( )&'
◦
◦
*
$
$
# " "
" +
' #,
' -,
'-, .
/
0 1& 23 % "
4 $
'
◦
'-,'
◦
◦
◦
◦
◦
◦
!!
!
"
# $
$ %%&
!
%
◦
' ( $
$
$
q f
q f = α 1 · α 2 · α 3 · w · v · L f ,
)
2
*+,
L f = 333
-./0w
-/3
0
v
-/0α 1
α 2 α 3
+(!$
α 2
$α 3
%1
$
$
2
2
¼
◦
◦
◦
◦
¼
◦
◦
◦
◦