Bakgrunn og forklaring til løyve etter ureiningslova for akvakulturproduksjon i sjø på lokaliteten Hyseneset i Gulen kommune, og varsel om sakshandsamingsgebyr.

(1)

Telefon 57 64 30 00

Organisasjonsnummer N-974 763 907 Nettstadfylkesmannen.no/sfj E-postfmsfpost@fylkesmannen.no

Besøksadresse

Hovudkontor: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Fjellvegen 11, 6800 Førde

Postadresse

Hovudkontor: Njøsavegen, 2 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Postboks 14, 6801 Førde

Sakshandsamar: Gunn Helen Henne Vår dato Vår referanse

Telefon: 57643140 23.06.2017 2014/311- 542.1

E-post: fmsfghe@fylkesmannen.no Dykkar dato Dykkar referanse

04.03.2016

Firda Sjøfarmer AS Kalvøyna 75

5970 BYRKNESØY

Brevet vert berre sendt på e-post.

Bakgrunn og forklaring til løyve etter ureiningslova for akvakulturproduksjon i sjø på lokaliteten Hyseneset i Gulen kommune, og varsel om sakshandsamingsgebyr.

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve nytt løyve etter ureiningslova for matfiskanlegget ved Hyseneset. Produksjonsramma i løyvet er utvida til 5460 tonn MTB, og vilkåra er oppdaterte i høve til tidlegare løyve. Løyve med tilhøyrande vilkår følgjer med som vedlegg. Løyvet gjeld berre saman med løyve etter akvakulturlova. Det er sett vilkår om ny C-undersøking ved maksimal belastning i løpet av førstkomande produksjonsperiode med utvida biomasse. Gebyr for sakshandsaminga er varsla til kr. 19 700,-.

Vi viser til søknad frå Firda Sjøfarmer AS dagsett 04.03.2016, oversend frå Sogn og Fjordane fylkeskommune 07.03.2016, og seinare komplettert 27.01.2017 med kommunen si fråsegn.

Søknaden gjeld utviding av lokaliteten Hyseneset i Gulen. Vi er lei for at det har teke lang tid å ferdigbehandle søknaden hjå oss.

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve nytt løyve etter ureiningslova for matfiskproduksjon av laksefisk i merd, på visse vilkår. Løyvet gjeld for ein produksjon på inntil 5460 tonn maksimal tillaten biomasse (MTB). Løyvet med vilkår følgjer vedlagt. Merk også at vedlegga til løyvet er ein del av dei juridiske krava til verksemda. Vi ber om at vedlegget om "orientering til fylkesmannen" blir returnert hit så snart som råd.

Vi gjer merksam på at løyvet til utvida produksjonsmengd berre kan takast i bruk dersom anlegget også får løyve etter akvakulturlova frå fylkeskommunen. Dersom det ikkje vert gjeve utvida løyve etter akvakulturlova, eller det vert gitt ei mindre utviding enn omsøkt, vil dei nye løyvedokumenta frå Fylkesmannen likevel erstatte tidlegare utsleppsløyve, men då berre gjelde for same

produksjonsmengd som etter akvakulturlova.

Kort omtale av saka Tidlegare drift

Det har tidlegare vore ein akvakulturlokalitet for torsk med inntil 780 tonn MTB i området, kalla Hysevika N. Den vart godkjent i 2001, men vart ikkje tatt i bruk og vart sletta frå Akvakulturregisteret att i 2007.

Fylkesmannen gav i 2014 utsleppsløyve for etablering av nytt akvakulturanlegg i sjø ved Hyseneset med ein produksjon på inntil 3120 tonn MTB.

(2)

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE

2/11

Søknaden

Firda Sjøfarmer AS søker om å få auke lokalitetsbiomassen på lokaliteten Hyseneset frå 3120 tonn MTB til 5460 tonn MTB (+ 75 %). Arealbruken på lokaliteten vert ikkje endra samanlikna med førre løyve: anlegget blir på 2 x 4 ringar, anleggsramma er 200 x 400 meter.

Arealbruksplanar

Dagens anlegg på lokaliteten Hyseneset er plassert på eit areal som i gjeldande arealdel til kommuneplanen for Gulen (2012-2024) er avsett til akvakultur (AK). Nokre av fortøyingane til anlegget går ut i areal som er avsett til farlei. Føresegnene til kommuneplanen (§ 1-10-B) opnar for dette:

«Fortøyingar til akvakulturanlegg kan ved behov gå utanfor område avsett til akvakultur (AK), dersom dette ikkje er i konflikt med tilgrensande arealbruk. Fortøyingar skal ikkje gå inn i områder merka «Fiske».

Kommunal handsaming av søknaden

Gulen kommune har 21.06.2016 ikkje merknader til søknaden. Kommunen viser til at området er avsett til akvakultur i kommuneplanen. Det er ikkje sagt direkte i kommunen si fråsegn, men vi legg til grunn at det ikkje kom inn merknader frå ålmenta ved offentleg ettersyn av søknaden.

Om aktuelt regelverk og vurderingsgrunnlag

Fylkesmannen avgjer saka etter ureiningslova, og som del av den vurderinga skal vi ta spesielt omsyn til føringane i naturmangfaldlova og vassforskrifta.

 Ureiningslova har som føremål «å verne det ytre miljø mot forurensning og å redusere eksisterende forurensning, å redusere mengden av avfall og å fremme en bedre behandling av avfall. Loven skal sikre en forsvarlig miljøkvalitet, slik at forurensninger og avfall ikke fører til helseskade, går ut over trivselen eller skader naturens evne til produksjon og selvfornyelse.»

Ved avgjerda om å gje løyve og ved fastsetjinga av vilkåra legg vi vekt på dei ureiningsmessige ulempene ved tiltaket sett opp mot dei fordelane og ulempene som tiltaket elles vil føre med seg, jf. ureiningslova § 11. Fylkesmannen legg vidare til grunn kva resultat ein kan oppnå ved å nytte beste tilgjengelege teknologi og teknikkar. Ved fastsetjinga av vilkåra for drifta er omsynet til det ytre miljøet ivareteke så langt som mogleg.

Vi vil streke under at all ureining frå verksemda isolert sett er uønskt. Verksemda pliktar å halde alle utslepp på eit lågast mogleg nivå, og pliktar å rydde opp i ev. ureining eller forsøpling så snart som råd, jf. også dei generelle pliktene som følgjer av §§ 7 og 28 i ureiningslova.

 Naturmangfaldlova (nml.) set forvaltningsmål for naturtypar, økosystem og artar og inneheld ei rekkje miljøfaglege prinsipp (§§ 8-12) som skal leggjast til grunn ved all offentleg

sakshandsaming som har verknad for naturmangfaldet:

§ 8 om kunnskapsgrunnlaget

§ 9 om føre-var-prinsippet

§ 10 om økosystemtilnærming og samla belastning

§ 11 om tiltakshavar betaler

§ 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar

 Miljøtilstanden i alt vatn skal i følgje forskrift om rammer for vannforvaltningen (vassforskrifta) oppretthaldast på eit godt nivå, og vernast mot forringing. Ny påverknad i form av nye utslepp (eller auka utslepp) kan i hovudsak berre skje dersom vassførekomstane ikkje får redusert sin økologiske miljøtilstand. Vassforskrifta er førande for Fylkesmannen sine vurderingar av om nye

(3)

3/11

eller endra løyve etter ureiningslova for verksemd med utslepp til vatn kan gjevast, og for enkelte av vilkåra som vert sett i utsleppsløyva.

Fylkesmannen si vurdering etter ureiningslova av denne søknaden er avgrensa til verknader av utsleppa frå akvakulturproduksjon på staden. Vi vurderer ureiningsverknader av normale utslepp frå drifta, slik som utslepp av fôrrestar, fiskeekskrement, vaskekjemikaliar, notimpregnering, legemiddel, lukt, støy m.m.

Vurderinga vår av ev. andre verknader på natur, miljø og friluftsliv skal ikkje leggjast til grunn for avgjerda vår etter ureiningslova, etter dagens forvaltningspraksis og ansvarsfordeling mellom dei ulike sektormyndigheitene som handsamar akvakultursøknader. Vi gjev ei fråsegn til

fylkeskommunen i eige skriv om dette, som de får kopi av.

Naturverdiar i området og miljøpåverknad frå anlegget

Lokaliteten ligg vest for sørenden av Sandøyna, i sørlege Ånnelandssundet ut mot Fensfjorden.

Djupna i anleggsområdet er i følgje vedlagde kart til søknaden om lag mellom knapt 50 til godt over 200 meter, og anlegget vil ligge over skrånande botn ut mot Ånnelandssundet, som igjen skrånar sørover mot Fensfjorden utan tersklar. Nordover i Ånnelandssundet vert det smalare og grunnare.

Marint naturmangfald og marine naturtypar er generelt dårlegare kartlagt enn tilsvarande

naturverdiar på land. Fylkesatlas¹, Naturbase², Vann-Nett³ og Fiskeridirektoratet si kartteneste⁴ har noko informasjon og registreringar i områda rundt lokaliteten Hyseneset:

 Lokaliteten Hyseneset ligg i vassførekomsten Ånnelandssundet-ytre (ID-nr 0280010201-C i Vann- Nett), som er ein beskytta kyst/fjordvassførekomst. Registrerte påverknader er, i tillegg til litt spreidd busetnad og landbruk, to andre oppdrettslokalitetar ved Gråvika og Tunsbergpollen. Det er sparsamt med data til å klassifisere den gjennomsnittlege miljøtilstanden for heile dette området, men det vesle som finst er frå oppdrettsanlegga og tyder på ein god økologisk tilstand.

Området er ikkje sett i risiko for at miljømåla etter vassforskrifta ikkje vert oppnådde i første planfase (2016-2021).

 Låge Islendingen naturreservat⁵ og Håvarden og Klubben naturreservat⁶ er næraste

verneområde. Begge ligg til sørsida av Fensfjorden, om lag 4 km frå lokaliteten, og begge er verna som hekkelokalitetar for sjøfugl. Områda er verna for «å sikre best mogelege vilkår for sjøfuglane i området samt å ta vare på viktige hekkelokalitetar med dei plante- og dyrearter som naturleg er knytta til områda». Låge Islendingen er idag viktigare som næringssøkområde for m.a. skarv, ærfugl, havelle og svartand om vinteren, enn hekklokalitet. Håvarden og Klubben har heller ikkje mykje hekkande sjøfugl lenger. Det er i tillegg til verneområda registrert fleire område med lokal verdi for sjøfugl. Leirøyholmen og Storholmen er dei næraste, ca. 2 og ca. 4 km unna.

 Mellom dei to akvakulturlokalitetane Gråvika og Hyseneset ligg det eit rekefelt. Litt over 3 km nord for Hyseneset er det eit gytefelt for torsk. I tillegg er heile området mellom Sandøyna og Byrknesøyna registrert som fiskeplass etter marine artar (lyr, breiflabb, sei, torsk, hummar og taskekrabbe).

1 https://www.fylkesatlas.no/

2 http://kart.naturbase.no/

3 http://www.vann-nett.no/saksbehandler/

4 https://kart.fiskeridir.no/

5 http://faktaark.naturbase.no/Vern?id=VV00001622

6 http://faktaark.naturbase.no/Vern?id=VV00001766

(4)

4/11

 På sørsida av Byrknesøyna er det tareområde. Det er det også langs sørsida av Fensfjorden, kring naturreservata nemnt over.

Akvakulturanlegg kan generelt sett påverke miljøet ved utslepp til vatn, støy, lys, lukt og ved at det blir generert farleg avfall. Lagring av kjemikaliar og avfall/ farleg avfall kan medføre fare for akutte utslepp. Utsleppa til vatn er rekna som største potensielle ureiningsfare.

Dei utsleppa til vatn som eit anlegg har, må kunne omsetjast av naturen etter kvart for å ikkje overbelaste miljøet. Akvakulturanlegg er difor pålagt hyppig miljøovervaking på lokaliteten gjennom akvakulturdriftsforskrifta (B-undersøkingar etter NS 9410), og har normalt også vilkår i løyvet etter ureiningslova om meir omfattande granskingar av resipienten med jamne mellomrom (C-

undersøkingar etter NS 9410, m.m.).

Miljøtilhøva ved Hyseneset er undersøkt med fleire ulike typar miljøundersøkingar. Det er gjort straummålingar i 2010 og 2014. B-undersøkingar er utført før, under og etter første

produksjonssyklus på lokaliteten. C-undersøkingar er gjennomført hausten 2014 og våren 2016.

Miljøgranskingane ved anlegget viser blautbotn i delar av anleggsområdet, men også ein del hardbotn med stein/fjell. Botnsubstratet i djupområda i resipienten er elles i hovudsak leirbotn, i følgje C-undersøkingane.

Straummålingane frå 2014 er gjort vest for anlegget (total djupne på ca. 250 meter) og viser straum med hovudretningar som fordeler seg om lag jamt mellom nord til nordvest og sør på 5 og 50 meter, mens det er meir overvekt mot sørleg retning på 15 meter. Rapporten konkluderer med god til middels god straumhastigheit for dei to målingane i merddjupet. Det er ikkje målt straum ved botn, men botnsubstrat med mykje leire og finpartikulært materiale i resipientgranskingane tyder på at denne er svak. 2010-målinga er gjort ein del grunnare og eit stykke sør for anlegget, og viser litt svakare straum med meir overvekt mot sør til søraust på 5 meter og mot nord til nordvest på 15 meter.

Den første av B-undersøkingane på lokaliteten (2014) er frå før etableringa, den neste (januar 2016) ved maksimal belastning, og den siste (oktober 2016) er gjort ved nytt utsett etter 4-5 mnd.

brakklegging.

 I 2014 hadde alle prøver der ein fekk opp sediment beste tilstand 1.

 I januar 2016 viser 4 av 6 prøver der ein fekk opp sediment, eit livlaust, luktande og boblande sediment med dårlegaste tilstand 4. 1 prøve har tilstand 3, og 1 prøve har tilstand 1. Resten er av hardbotn. Lokaliteten vert samla vurdert til tilstand 2. Resultata viser at drifta har gitt rask negativ respons i delar av botn under anlegget.

 I oktober 2016 har tilstanden normalisert seg att, alle prøver med sediment kjem i tilstand 1 eller 2, og lokaliteten vert samla vurdert til beste tilstand 1.

Samanlikning av C-undersøkingane frå før oppstart og etter første produksjon på lokaliteten, viser noko meir påverknad på botnfauna og andre måleparameter på stasjonane i overgangssona til anlegget, men likevel med små endringar og slik at botnfaunaen vert klassifisert som i same tilstandsklasse som tidlegare: god (tilstand II). Det er såleis ein lett gjødslingseffekt som hittil er det synlege resultatet av etableringa av anlegget. Rapporten frå 2016 konkluderer elles med at

botnfaunaen på stasjonen i fjernsona ute i fjorden ikkje har blitt påverka av oppdrettsverksemda ved Hyseneset.

Eventuelle spesielle naturverdiar og dagens tilstand i miljøet rundt lokaliteten Hyseneset er ikkje undersøkt utover det som er nemnt over om databaseregistreringar, botnfaunaen og sedimentet.

(5)

5/11

Det føreligg difor ikkje detaljert kunnskap om alle sårbare artar og naturtypar som kan finnast i nærleiken, og som eit auka utslepp frå anlegget potensielt kan påverke negativt. Den generelle kunnskapen om korleis eit akvakulturanlegg kan påverke naturverdiar, og kor mykje eller lite ein kan forvente at dette anlegget kan påverke sine omgivnader, er også mangelfull.

Havforskingsinstituttet oppsummerte i 2016⁷ kunnskapen ein har om effektar av utslepp frå

akvakulturanlegg på ulike marine naturtypar og nøkkelområde for biologisk mangfald. Dei reknar t.d.

tareskog som ein relativt robust naturtype med evne til rask reetablering, medan t.d. ålegrasenger og andre grunne blautbotnområde er meir sårbare naturtypar som kan bruke lang tid på å rehabilitere seg. For gyteområde vert det vist til kunnskapsmangel om korleis organiske utslepp og utslepp av lusemidlar frå akvakultur kan påverke. Ei generell vurdering er at det er mindre fare for stor negativ påverknad på artar og naturtypar når avstanden vert over ein kilometer eller meir.

Fylkesmannen sine vurderingar og grunngjeving for vilkår

Sjølv om det er kunnskapshol om det marine naturmangfaldet, og om verknader av akvakultur på naturmangfaldet generelt, er kunnskapsgrunnlaget likevel ikkje vurdert som så mangelfullt at Fylkes- mannen ikkje kan ta stilling til denne søknaden om utviding. Men dei andre miljøfaglege prinsippa i naturmangfaldlova må leggjast vekt på når ein skal vurdere om utsleppa er forsvarlege for miljøet.

Det tidlegare løyvedokumentet frå 2014 vert oppheva og erstatta med nytt løyve med oppdaterte standardvilkår. Oppdateringane skal ikkje oppfattast som vesentleg skjerping eller lemping av vilkåra til 2014-løyvet. Største skilnader er :

 Omtalen av miljøovervakinga på lokaliteten er tilpassa ny standard NS 9410 frå 2016.

 Støykrava er litt omformulerte og justerte for å samsvare med standardkrav.

 Vedlegg 1 er utvida med nokre fleire prioriterte miljøgifter som det ikkje er løyve til å sleppe ut.

Etter det vi kjenner til, vil ikkje det ha nokon innverknad for akvakulturanlegget.

Vi har ved avgjerda av om løyve etter ureiningslova kan gjevast, og ved fastsetjinga av vilkåra, lagt vekt på dei ureiningsmessige ulempene ved tiltaket samanhalde med dei fordelar og ulemper som tiltaket elles vil føre med seg. Ved sida av resipientvurderingar, er det eit viktig prinsipp i vår

sakshandsaming at beste tilgjengelege teknikkar skal takast i bruk for å førebyggje ureining. Det vert difor stilt ei rekkje krav (vilkår for løyvet) som gjeld drifta ved anlegget, for å halde utsleppa på akseptable nivå – gode driftsrutinar gjev mindre utslepp. Føremålet med å setje vilkår for løyvet er å mest mogleg hindre, minimalisere og førebyggje skade og ulempe for miljøet som følgje av utslepp frå verksemda. Dette gjeld for både støy, lukt og ureining til vatn eller grunn. Utsleppa skal ikkje på nokon vesentleg måte endre naturtilstanden i miljøet i vatn eller på land. I vilkåra vert det m.a. sett krav til miljøtilstanden i resipienten.

Miljøgranskingane som er gjort ved Hyseneset tyder ikkje på at utsleppa frå anlegget har medført miljøskade på lokaliteten hittil, eller at det er grunn til å tru at dagens produksjonsnivå skal gjere det på sikt. Jamt over er samla miljøtilstand etter NS 9410 og generell vassmiljøklassifisering innanfor det akseptable. B-undersøkingane viser at belastninga på botn vart ganske stor i delar av anleggsområdet (uakseptabel tilstand 4, på 4 av 6 målepunkt) allereie ved første maksimale belastning. Likevel

normaliserte dette seg att i løpet av brakklegginga, og C-undersøkingane viser tilfredsstillande resultat etter første produksjon.

Det er ei etter måten stor utviding som det no vert søkt om, frå 3120 til 5460 tonn MTB (+ 75 %), og auken kjem etter kort tids drift på lokaliteten. Vi vurderer at det er ein viss fare for at ei stor utviding

7 http://www.imr.no/filarkiv/2016/04/effekter_av_utslipp_fra_havbruk_pa_rodlista_marine_habitat.pdf/nb-no

(6)

6/11

av produksjonen kan medføre at miljøtilhøva under anlegget ikkje vil rekke å bli normalisert att mellom utsett, eller at overgangssona rundt anlegget kan komme ut av balanse.

Ut frå prinsippa om økosystembelastning og miljøforsvarlege teknikkar i naturmangfaldlova, må drifta følgjast tett med miljøovervaking for å kunne fange opp eventuell negativ utvikling tidleg nok til at tiltak kan setjast inn, og miljøskade unngåast. Overvakingsopplegget må tilpassast nyaste NS 9410-utgåve, sjå avsnittet lenger ned om miljøtilstand og overvaking.

Produksjonsforhold og drift

Eit tradisjonelt ope, flytande akvakulturanlegg er ikkje tilrettelagt for reinsing, oppsamling eller måling av utsleppa som følgjer av produksjonen i form av overskotsfôr, ekskrement frå fisken, kjemikalie- og legemiddelbruk, osb. Inntil det eventuelt vert sett strengare felles nasjonale bransjekrav til alle flytande akvakulturanlegg, må utsleppet difor regulerast indirekte på

”innsatssida”, og ikkje som ei direkte avgrensa utsleppsmengd. Utsleppa frå anlegget er i dette løyvet indirekte regulerte gjennom å setje ei ramme for produksjonen, setje utsleppsreduserande vilkår til drifta, og setje krav til at miljøtilstanden i resipienten skal oppretthaldast på eit tilfredsstillande nivå.

Det er ikkje sett konkrete utsleppsgrenser for kjemikaliar, legemiddel m.m., og utsleppsløyvet er ikkje til hinder for nødvendig bruk av dette på lokaliteten.

I vilkår 3 er det sett krav å minske utslepp som følgje av fôringa. Det er også sett krav om at død fisk skal takast opp av merdane før han går i oppløysing. Organisk avfall kan utnyttast og skal difor takast vare på. Fisk som går i oppløysing utgjer ei dårleg utnytting av ressursar og ei tilleggsbelastning på miljøet i resipienten.

Lysregulering av veksttilhøve er i mange høve til fordel for effektiv produksjonsauke. Slik lysbruk som ikkje er avskjerma har samstundes vist seg å kunne vere til stor ulempe for omgivnaden. Kravet om lysavskjerming, og omsyn ved bruk av lys ved aktivitet på kvelds- og nattestid i vilkår 5 må difor sjåast i samanheng med § 11, 4. ledd i ureiningslova.

Anlegget skal utformast og drivast slik at det ikkje oppstår urimelege støyplager for omgivnaden, jf.

vilkår 6. Aktivitetar som medfører fare for spesiell støy, bør i størst mogleg grad gjennomførast innanfor vanleg arbeidstid, dvs. måndag til fredag kl. 7-16. Jamvel om verksemda held seg innafor grenseverdiane sett for støy, har ein likevel plikt til å redusere støy mest mogleg med hjelp av best tilgjengeleg teknologi. Dette gjeld mellom anna skjerming av aggregat, vifter o.l.

Miljøtilstand og overvaking

Verksemda pliktar å skaffe så godt oversyn som praktisk mogleg over eigne utslepp, og verknadane av utsleppa. Overvaking av miljøtilstand og mogleg endring av tilstanden i resipienten vil avgjere om utsleppa kan vere forsvarlege også i framtida. Det vil seie at verksemda må etablere eit program som dokumenterer at utslepp frå ordinær drift på lokaliteten vil vere forsvarleg, både i høve til

overflatelag og stranda i nærområdet til anlegget, og resipienten elles. Miljøtilstanden i resipienten skal oppretthaldast på eit tilfredsstillande nivå (vilkår 11).

Nokre viktige punkt er nemnt i vilkår 11.2 i løyvet, m.a. at miljøovervakinga av påverknaden på sjøbotn skal tilfredsstille krava i den til ei kvar tid gjeldande Norsk Standard NS 9410. Standarden gjev rettleiing om måleparameter, undersøkingsfrekvens, talet på og plasseringa til prøvepunkt, når i produksjonssyklusen undersøkingane bør gjennomførast, m.m. Vi gjer merksam på at NS 9410 er ein minimumsstandard. Ved tvil, eller motstrid mellom vilkår i utsleppsløyvet og krav som gjeld C- undersøking i standarden, skal Fylkesmannen kontaktast for rettleiing og tolking.

(7)

7/11

Neste C-undersøking etter NS 9410 skal gjennomførast ca. ved maksimal belastning ved slutten av første produksjonssyklus som tek i bruk utvida produksjon etter dette løyvet, og deretter som eit minimum følgje frekvensane som følgjer av miljøtilstanden og NS 9410. Ettersom produksjonen aukar, aukar også minimumstalet på prøvestasjonar i NS 9410. Det er viktig at plasseringa til stasjonane vert i samsvar med krava i standarden, m.a. at det vert etablert ein «C1-stasjon» i overgangen mellom anleggssona og overgangssona, altså noko tettare på anlegget enn det som har vore i tidlegare undersøkingar – eventuelt at det vert fagleg grunngjeve kvifor ikkje standarden vert følgt. Dette er viktig for å følgje med på botnfaunaen, men også spesielt viktig for å overvake eventuell opphoping av kopar i sedimentet nær anlegget. Det var målt ein viss auke av kopar i sedimentet på stasjonane ute i overgangssona i løpet av den første produksjonen, men ut frå vår erfaring med andre lokalitetar, kan denne auken vere større nærare anlegget.

Undersøkingsnivået må elles ha eit klårt fokus på at granskingane har som formål å dokumentere miljøeffektar av utsleppa frå anlegget, utstrekninga til effektane, og i den grad det er mogeleg også utviklingstrendar. Granskingane skal elles vere tilpassa utsleppa verksemda har, og ein kan eventuelt samarbeide med andre som har utslepp til same område.

 Det skal gjennomførast ny C-undersøking etter NS 9410 ved slutten av første produksjonssyklus med utvida produksjon. Minimumsfrekvensen for vidare C-undersøkingar går fram av NS 9410, og følgjer av tilstanden i resipienten.

 Miljøovervakinga i resipienten må etablere faste overvakingsstasjonar som kan følgjast over tid.

Prøvepunkta m.m. for C-undersøking må fastsetjast på førehand, jf. nye krav i NS 9410 frå 2016.

Det må takast omsyn til straumtilhøve og forventa spreiing og nedfall av partiklar ved val av desse. Talet på prøvepunkt aukar med aukande produksjon/belastning på resipienten, og minimumstalet kjem fram av NS 9410.

 Alle delar av C-undersøkingar skal gjennomførast av kvalifisert og uavhengig organ, som er akkreditert for oppgåva.

 Det skal jamleg gjennomførast ei enkel strandsonesynfaring, som gjer greie for synlege påverknader i nærområdet til anlegget. Verksemda kan sjølv utføre strandsonesynfaringane.

Strandsonesynfaringar må gjennomførast i sommarhalvåret. Standsonesynfaringane skal dokumenterast med ein kort skriftleg omtale og biletdokumentasjon, og skal omtale eventuell feittureining, grøne algar, lausøyre (forsøpling) og liknande tilhøve.

Avfall

Avfall skal handterast på forsvarleg måte slik at det ikkje oppstår fare for ureining eller kan verke skjemmande. Alt avfall som verksemda sjølv ikkje kan utnytte eller gjenbruke skal leverast vidare til godkjent mottak. Det er berre fylkesmannen eller Miljødirektoratet som kan godkjenne nærare kven som kan ta imot avfall. Nokre sentrale krav er presiserte i vilkåra, men det vert streka under at både ureiningslova og avfallsforskrifta (jf. spes. kap. 11 om farleg avfall) set fleire krav til

avfallshandteringa enn det som er omtalt her.

Tvilsspørsmål må takast opp med fylkesmannen. Dumping av død fisk eller anna avfall i sjø, nedgraving på land eller brenning er ikkje tillate.

Det er ikkje høve til slamfjerning frå sjøbotn, utan eige løyve til dette frå fylkesmannen. Ønskje om slamfjerning som del av normal drift vil normalt ikkje vere ei miljømessig akseptabel løysing.

(8)

8/11

Notvask

Det er forbode å sleppe ut miljøskadelege kjemikaliar under vask og impregnering av oppdrettsnøter, jf. ureiningsforskrifta. Det er gjort visse unnatak for reingjering av not på sjølve oppdrettslokaliteten.

Dette gjeld grovreingjering/spyling før nota vert fjerna frå anlegget eller nota blir ståande/sett ut i sjøen igjen utan å påførast impregnering.

For nøter som ikkje inneheld miljøskadelege kjemikaliar, og det ved vask/ impregnering heller ikkje blir nytta miljøskadelege midlar, vil nøtene kunne vaskast og re-impregnerast på oppdrettslokaliteten dersom dette skjer på ein slik måte at miljøet ikkje blir påverka i særleg grad. Blir utsleppa vurdert som lite miljømessig forsvarlege, må utsleppa reinsast og restane av groe handsamast som avfall. Det er verksemda sitt ansvar å halde seg oppdatert på kva for kjemikaliar som blir definert som

miljøskadelege.

Ved vask/reingjering av nøter på oppdrettslokaliteten vil begroingsrestane søkke til botnen på staden, og utsleppa vil komme som tilleggsbelastning på resipienten, i tillegg til dei andre utsleppa frå oppdrettsanlegget (fôrspill, fekaliar, osb.).

Konklusjon

Søknaden er vurdert i høve til føringane i vassforskrifta, naturmangfaldlova og ureiningslova. Etter vår vurdering er det ikkje truleg at den omsøkte oppdrettsaktiviteten, med dei vilkåra som er sett, vil føre til endring av tilstandsklassa i vassførekomsten totalt sett.

Fylkesmannen meiner at søknaden er godt nok opplyst til at vi kan handsame saka etter

ureiningslova, jf. nml. §§ 8-10. Vi finn at nytt løyve etter ureiningslova for utslepp av næringssalt, organisk stoff og kjemikaliar/legemidlar frå akvakultur ved lokaliteten Hyseneset, med dei vilkåra som er sett (jf. nml. § 12), ikkje vil vere i strid med føringane som er gitt i naturmangfaldlova.

På bakgrunn av søknaden og etter ei vurdering av miljømessige, tekniske og økonomiske forhold innafor Fylkesmannen sitt sektoransvar, har vi kome til at det kan gjevast mellombels løyve etter ureiningslova ved Hyseneset, på nærare spesifiserte vilkår.

Løyvedokumentet (utsleppskonsesjon) vert sendt saman med dette skrivet. Dei juridiske krava som elles ikkje går fram av lov- og forskriftsverket, eller er presiserte eller innskjerpa i høve til det generelle regelverket, er samla i løyvedokumentet.

Varsel om gebyrbetaling

Ureiningsforskrifta kapittel 39 inneheld gjeldande regelverk for innkrevjing av gebyr for

Fylkesmannen sitt arbeid med løyve etter ureiningslova og oppfølging av dette (tilsyn). Søknaden om nytt utsleppsløyve er løyvearbeid etter ureiningslova som det skal betalast gebyr for. Ressursbruken knytt til saksbehandlinga er lagt til grunn ved valet av gebyrsatsen.

Gebyrsatsane i forskrifta er endra frå 01.01.2017. Ettersom aktuell sats i 2017 utgjer eit litt lågare beløp enn i 2015/2016 (pga. ei ny oppdeling i «steg» mellom satsane), bruker vi no gebyrbeløpet ved tidspunktet for vårt vedtak, altså 2017, og ikkje ved søknadstidspunktet, som har vore vanleg praksis hjå oss tidlegare.

På grunnlag av arbeidsmengda som søknaden om løyve om utviding av akvakulturanlegg ved Hyseneset medfører for Fylkesmannen, varslar vi at gebyret vil bli fastsett til sats 6, jf.

ureiningsforskrifta § 39-3, jf. § 39-4. Det vil seie at det skal betalast eit gebyr på kr 19 700.

(9)

9/11

De har høve til å komme med merknader til varselet om gebyr. Dersom vi ikkje mottek merknader innan tre veker, vert det gjort vedtak i samsvar med varselet.

Risikoklasse

Anlegget ved Hyseneset er ut frå ei samla vurdering av risikopotensialet ved denne typen verksemder, og opplysningane som ligg føre om utsleppa, utsleppsstaden og miljøtilstanden i resipienten plassert i risikoklasse 3, jf. § 39-3 i ureiningsforskrifta.

Risikoklassifiseringa er eit uttrykk for ureiningspotensialet som ligg føre, og er gradert frå 1 til 4, der 1 er høgaste risiko. Plasseringa i risikoklasse gjev føringar for den rutinemessige formelle kontakten mellom Fylkesmannen og verksemda framover. Klassifiseringa har m.a. innverknad på kor ofte Fylkesmannen er venta å gjennomføre tilsyn med verksemda.

Generelle føresetnader for løyvet og informasjon om regelverket Internkontroll

Det er ein føresetnad at verksemda har ein internkontroll som tek omsyn til verksemda sine plikter for å hindre ureining av ytre miljø, og som sikrar at verksemda oppfyller dei krava som går fram av lover, forskrifter og løyvet.

Forskrift om systematisk helse-, miljø og sikkerhetsarbeid (internkontrollforskrifta) er eit felles regelverk for tilsynsetatane som er kjent som HMS-etatane. Regelverket og korleis ein generelt må arbeide for å stette krava, er nærare omtalt på www.regelhjelp.no . Krava om tiltak for ”ytre miljø”

(tiltak for vern mot ureining og ei betre handtering av avfall) gjeld alle verksemder som har minst ein tilsett. Plikta til internkontroll som gjeld det ytre miljøet er difor presisert i vilkåra. Forskrifta omtalar kva for oppfølging av krav som må dokumenterast skriftleg, og korleis ein bør organisere arbeidet.

Andre viktige miljølovkrav

Vi gjer spesielt merksam på at mange krav til verksemda går direkte fram av lov/forskrift og vert ikkje gjentekne som vilkår i det vedlagte løyvet. I tillegg til dei krava som følgjer av løyvet, pliktar

verksemda m.a. å følgje krava i ureiningslova og produktkontrollova, og forskriftene som er heimla i desse lovene. Når enkelte lovkrav er spesielt nemnde, har vi meint å informere verksemda og ålmenta om spesielt viktige krav, og i nokre høve presisere og tilpasse generelle reglar til verksemda.

Ved tvil om tolking gjeld likevel krav i lovverket over vedtak i løyvet, dersom lovteksten ikkje gir styresmakta heimel til særskild unntak eller skjerping. Nettstaden www.regelhjelp.no gir oversikt over dei viktigaste ureinings- og avfallshandteringskrav til ei rekkje bransjar/verksemder i Norge, inkludert akvakultur.

Endring eller tilbakekalling av løyvet

Fylkesmannen kan gjere endringar i dette løyvet med heimel i § 18 i ureiningslova. Endringar skal vere grunna på skriftleg saksbehandling og ei forsvarleg utgreiing av saka. Ein eventuell

endringssøknad må difor liggje føre i god tid før endring kan gjennomførast.

Tilsyn

Verksemda pliktar å la representantar for ureiningsstyresmaktene eller den som desse gjev fullmakt, få inspisere anlegget til ei kvar tid jf. ureiningslova kap. 7.

(10)

10/11

Tvangsmulkt, straff

Brot på løyvet er straffbart etter ureiningslova §§ 78 og 79. Også brot på krav som følgjer direkte av ureiningslova og produktkontrollova, samt forskrifter fastsette i medhald av desse lovene, er straffbart.

Brot på ureiningsregelverket er som hovudregel underlagt offentleg påtale. Ureiningsstyresmakta vil likevel til vanleg krevje straff for alvorlege eller gjentekne brot på regelverket. For andre brot på regelverket – og som verksemda ikkje straks/innan rimeleg tid rettar opp, kan Fylkesmannen gje pålegg om igangsetjing av tiltak, jf. ureiningslova § 7, siste ledd. Dersom pålegget ikkje vert følgt opp vil til vanleg Fylkesmannen gjere vedtak om tvangsmulkt til staten jf. § 73. Hastar det å gjennomføre nødvendig tiltak kan Fylkesmannen også sørgje for igangsetjing av tiltak for den ansvarlege si rekning, jf. ureiningslova § 74.

Erstatningsansvar

Eit løyve etter ureiningslova avgrensar ikkje på nokon måte andre, privatrettslege nærings- eller grunneigarrettar som nokon måtte ha i omsøkt område. Eventuell etablering og oppstart av omsøkt produksjon bør difor berre skje dersom søkjar elles har sikra at det ikkje er konflikt med andre private rettar.

At ureininga er tillaten, fritek ikkje verksemda frå eventuelle erstatningsansvar for skade, ulemper eller tap som følgje av ureininga, jf. ureiningslova § 10 og kap 8 (spesielt § 56), samt grannelova §§ 6, 7 og 8.

Klagerett

Fylkesmannen sitt vedtak, herunder fastsetjing av risikoklasse eller vilkår i løyvet, kan klagast på til Miljødirektoratet, jf. § 28 i forvaltningslova. Klagefristen er på tre veker, og tek først til å gjelde etter at avgjerda frå fylkeskommunen i høve til akvakulturlova er klar.

Ein eventuell klage skal oppgje nærare kva det vert klaga på og den eller dei endringane som ein ønskjer. Klagen bør grunngjevast, og andre opplysningar som har noko å seie for saka bør nemnast.

Klagen skal sendast til Fylkesmannen, med kopi til Sogn og Fjordane fylkeskommune.

Ein eventuell klage fører ikkje automatisk til at gjennomføringa av vedtaka vert utsett. Fylkesmannen eller Miljødirektoratet kan etter oppmoding eller av eige initiativ avgjere at vedtak ikkje skal

gjennomførast før klagefristen er ute eller klagen er avgjort. Avgjerda av spørsmålet om gjennomføring kan ikkje påklagast.

Offentleggjering av løyvet

Vedtaket skal gjerast offentleg kjent, jf. § 36-11 i ureiningsforskrifta; kapittel 36 om behandling av tillatelser etter forurensningsloven.

Vedtaket vert kunngjort på Fylkesmannen sine nettsider, www.fylkesmannen.no/Sogn-og-Fjordane/.

Med helsing

Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift.

Nils Erling Yndesdal Gunn Helen Henne

fylkesmiljøvernsjef senioringeniør

(11)

11/11

Vedlegg:

1 Firda Sjøfarmer AS – løyvedokument lok. Hyseneset – utviding til 5460 tonn MTB

2 Skjema ”Orientering til Fylkesmannen…” (utfylt skjema skal sendast i retur til Fylkesmannen)

Kopi på EDU/e-post:

Sogn og Fjordane fylkeskommune Gulen kommune

Fiskeridirektoratet, Region vest Mattilsynet, avd. Bergen og omland

(12)

Løyve etter ureiningslova til

akvakulturanlegg for matfiskproduksjon på lok. Hyseneset – Firda Sjøfarmer AS

Løyvet er gitt i medhald av lov om vern mot forurensninger og om avfall av 13. mars 1981 nr. 6 (ureiningslova), § 11 jf. § 16. Med heimel i § 18 i ureiningslova, vert tidlegare utsleppsløyve dagsett 23.06.2014 oppheva.

Løyvet er gitt på grunnlag av opplysningar i søknaden dagsett 04.03.2016, og opplysningar framkomne under behandlinga av søknaden. Vilkåra for løyvet står på side 4-17.

Verksemddata

Akvakulturlokalitet¹ 34397 Hyseneset

Produksjonskapasitet 5460 tonn MTB matfisk av laksefisk Kommune og fylke Gulen i Sogn og Fjordane

Verksemd Firda Sjøfarmer AS

Postadresse Kalvøyna 75, 5970 Byrknesøy

Org. nummer 936 678 432 (føretaksnr.) (bedriftsnr.) NACE-kode 03.211 Produksjon av matfisk og skalldyr i hav- og kystbasert

fiskeoppdrett

Fylkesmannen sine referansar

Arkivkode Anleggsnummer Løyvenummer Bransje Risikoklasse

14/311 – 542.1 1411.0094.01 2017.0255.T Akvakultur 3

Kartreferanse

(UTM 32, EUREF89) Kartblad

(M711, N50, 32V) Vassdragsnr.

(REGINE) Vassførekomst

(Vann-nett-ID) Vassområde

0280890 6754105 1116-4 062.2 0280010201-C

Ånnelandssundet- ytre

Ytre Sogn

Løyve er gjeve:

12.07.2017 Siste revisjon etter § 18 i

ureiningslova: - Dato for siste endring:

-

Nils Erling Yndesdal fylkesmiljøvernsjef

Gunn Helen Henne senioringeniør Løyvet er godkjent elektronisk og har difor ikkje underskrift.

Kopiadressatar: Sjå liste i oversendingsbrevet.

1 Jf. akvakulturregisteret, http://www.fiskeridir.no/register/akvareg/

(13)

Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Hyseneset i Gulen kommune Side 2 av 17

Endringslogg

Endringsnr. Endringsdato Punkt Kommentar

(14)

Innhald

Endringslogg ...2

Føresetnader ...4

1. Ramma for løyvet ...4

2. Generelle vilkår ...4

2.1. Avgrensing av utslepp ...4

2.2. Plikt til å redusere ureining så langt som råd ...5

2.3 Plikt til førebyggjande vedlikehald ...5

2.4. Plikt til tiltak ved auka ureiningsfare eller unormale driftsforhold ...5

2.5. Internkontroll og HMS-dokumentasjon for ytre miljø ...5

2.6. Nærmiljø ...6

3. Utslepp til vatn ...7

3.1. Utsleppsmengder ...7

3.2. Utsleppsreduserande tiltak ...7

3.2.1. Fôring ...7

3.2.2. Dødfiskopptak ...7

4. Lukt ...7

5. Lys ...8

6. Støy ...8

6.1. Utsleppsgrenser ...8

6.2. Dokumentasjon på støynivå ...8

7. Kjemikal ...9

8. Avfall ...9

8.1. Generelle krav ...9

8.2. Farleg avfall ...10

8.2. Organisk produksjonsavfall ...10

8.3. Medisin og kjemikalrestar ...10

9. Beredskap ...10

10. Miljøinformasjon og journalføring ...11

10.1. Kunnskap ...11

10.2. Journalføring ...11

10.3. Informasjon ...11

11. Miljøtilstand og -overvaking ...11

11.1. Krav til miljøtilstand ...11

11.2. Krav til overvaking ...12

11.3. Rapportering til Fylkesmannen ...12

12. Større endringar ...13

12.1. Endringar og utskifting av utstyr ...13

12.2. Eigarskifte ...13

12.3. Nedlegging eller lengre driftsstans ...13

13. Tilsyn ...14

VEDLEGG 1 - Liste over prioriterte stoff, jf. punkt 2.1. ...15

VEDLEGG 2 - Definisjonar ...17

(15)

Føresetnader

Dette løyvet erstattar tidlegare løyve etter ureiningslova på lokaliteten.

Utvida produksjonsramme i dette løyvet kan først takast i bruk frå det tidspunktet Sogn og Fjordane fylkeskommune har gjeve løyve etter akvakulturlova. Dersom fylkeskommunen sitt vedtak gjev løyve til ei lågare produksjonsramme enn det som løyvet etter ureiningslova tillet, er det

produksjonsramma i fylkeskommunen sitt vedtak som er gjeldande avgrensing.

Dersom løyve etter akvakulturlova på eit seinare tidspunkt fell bort, vil heller ikkje løyvet etter ureiningslova gjelde lenger.

Løyvet gjeld berre saman med dei vilkåra som er gitt i dette dokumentet. Verksemda må rette seg etter alle vilkåra til løyvet, desse er særskilde juridiske krav til verksemda. Utfyllande kommentar til enkelte av vilkåra står i oversendingsbrevet, og dokumenta må lesast i samanheng med kvarandre.

Nokre viktige omgrep er nærare forklart i vedlegg.

Dersom verksemda ynskjer å gjere endringar i høve til opplysningar som er gitt i søknaden eller under saksbehandlinga, og desse endringane kan ha noko å seie for utforming av vilkår eller verknad for miljøet, må endringane avklarast skriftleg med Fylkesmannen på førehand.

Dersom heile eller vesentlege delar av løyvet ikkje er tatt i bruk innan 4 år etter at løyvet er gitt, skal verksemda sende Fylkesmannen ei utgreiing slik at vi kan vurdere eventuelle endringar eller

attendetrekking, jf. ureiningslova § 20.

1. Ramma for løyvet

Løyvet gjeld ureining frå merdbasert akvakulturproduksjon av matfisk av laks, aure og regnbogeaure i sjø på lokaliteten Hyseneset i Gulen kommune. Løyvet gjeld også for aktivitet på eventuell landbase knytt til denne produksjonen.

Løyvet gjeld for ein maksimal tillaten biomasse (MTB) av matfisk på inntil 5460 tonn på lokaliteten.

Ramma gjeld den samla matfiskproduksjonen på lokaliteten.

Ved endringar i høve til dette skal verksemda søke om endring av løyvet.

Verksemda er plassert i risikoklasse 3.

2. Generelle vilkår

2.1. Avgrensing av utslepp

Utsleppskomponentar frå verksemda som er vurdert å ha størst effekt på miljøet, er uttrykkeleg omtalt eller regulert i vilkåra i dette løyvet. Utslepp som ikkje er uttrykkeleg regulert på denne måten, er også omfatta av løyvet så langt opplysningar om slike utslepp vart lagt fram i samband med sakshandsaminga, eller på annan måte må ha vore kjend når dette løyvet vart vedteke. Dette gjeld likevel ikkje utslepp av prioriterte miljøgifter oppført i vedlegg 1. Utslepp av slike komponentar er berre tillate dersom dette går tydeleg fram av vilkåra i løyvet, eller dei er så små at dei må sjåast på som uvesentlege for miljøet.

(16)

2.2. Plikt til å redusere ureining så langt som råd

All ureining frå verksemda, herunder utslepp til luft og vatn, støy og avfallshandtering, er isolert sett uønskt. Verksemda må arbeide kontinuerleg for å hindre at ureining oppstår eller aukar, for å avgrense ureining og for ei best mogeleg avfallshandtering. Jamvel om utsleppa vert haldne innafor fastsette utsleppsgrenser, pliktar verksemda å redusere sine utslepp så langt dette er mogleg utan urimelege kostnader. Plikta omfattar også utslepp av komponentar det ikkje er sett spesifikke grenser for.

For produksjonsprosessar der utsleppa er proporsjonale med produksjonsmengd, skal ein eventuell reduksjon av produksjonsnivået i høve til det som er lagt til grunn for løyvet, føre til ein tilsvarande reduksjon i utsleppa.

2.3 Plikt til førebyggjande vedlikehald

For å halde dei ordinære utsleppa på eit lågast mogleg nivå og for å unngå utilsikta utslepp, skal verksemda syte for førebyggjande vedlikehald av utstyr. System og rutinar for vedlikehald av utstyr som ved svikt kan gje negativ effekt på miljøet, skal vere dokumentert.

2.4. Plikt til tiltak ved auka ureiningsfare eller unormale driftsforhold

Dersom det som følgje av unormale driftsforhold eller av andre grunnar oppstår fare for auka ureining, skjemmande aktivitetar eller liknande, pliktar verksemda å setje i verk dei tiltaka som er nødvendige for å fjerne eller redusere den auka ureiningsfaren, også om nødvendig å redusere eller innstille drifta.

Verksemda skal straks informere² Fylkesmannen

 når det oppstår unormale driftsforhold som kan gje synleg/merkbar ureining i strandsona eller elles i anlegget sitt nærområde,

 når det er aktivitet som mellombels kan føre til at utslepp til omgjevnadane av støy, støv eller lukt er høgare enn normalt,

 i situasjonar der utstyr, maskinar eller anna kritiske installasjonar for vern mot utslepp sviktar,

 når avfall vert lagra over lenger tid eller på annan måte enn normalt.

For uønskte hendingar skal verksemda ha eit dokumentert system for registrering og eiga oppfølging.

Plikta gjeld både for interne meldingar og melding/klage frå andre. Verksemda skal gje ei vurdering av årsak til hending, og omtale tiltak som er sett i verk eller som er planlagt for å motverke og avgrense verknadar og hindre gjentaking.

2.5. Internkontroll og HMS-dokumentasjon for ytre miljø

Verksemda bør som del av sin internkontroll halde seg oppdatert på kva som til ei kvar tid er beste tilgjengelege teknologi for bransjen³.

2Merk at verksemda også har varslingsplikt etter forskrift om varsling av akutt forurensning eller fare for akutt forurensning av 09.07.1992, nr. 1269

3 Omgrepet beste tilgjengelege teknologi/ BAT (”best available techniques”) og krav til slik teknologi er i utgangspunktet knytt til EU sitt industriutsleppsdirektiv (IED-direktivet, directive 2010/75/EU on industrial emissions (integrated pollution prevention and control)), som akvakultur per i dag ikkje er omfatta av.

Ureiningslova § 2, 1. ledd pkt. 3 viser til liknande generell retningsline på ureiningsområdet som vil gjelde alle verksemder: ”For å unngå og begrense forurensning og avfallsproblemer skal det tas utgangspunkt i den teknologi som ut fra en samlet vurdering av nåværende og framtidig bruk av miljøet og av økonomiske forhold,

(17)

Verksemda skal gjennomføre ein miljørisikoanalyse⁴ av aktiviteten sin. Analysen skal omtale alle forhold ved verksemda (lokaliteten og eventuell landbase) som kan medføre fare for ureining eller avfallsproblem på verksemda sitt areal eller utanfor. Ved endringar skal miljørisikoanalysen oppdaterast.

Med grunnlag i analysen skal verksemda vurdere risiko, fastlegge akseptabel risiko for det ytre miljøet, og iverksette nødvendige risikoreduserande tiltak. Fylkesmannen kan overprøve verksemda sine vurderingar og konklusjonar.

Verksemda sin internkontroll⁵ for ytre miljø skal vere bygt opp etter resultat frå risikovurderingane, krav i dette løyvet og relevante krav elles etter ureiningsregelverket. Internkontrollen skal vere dokumentert og etterprøvbar i samsvar med dokumentasjonskrava i gjeldande forskrift. Oppdatert dokumentasjon skal bidra til å sikre at verksemda til ei kvar tid stetter krava i dette løyvet,

ureiningslova, produktkontrollova⁶ og dei relevante forskriftene til desse lovene.

Verksemda skal ha oversikt over dei miljøressursane (sjå vedlegg 2) som kan bli truga av ureining frå sin aktivitet, og dei helse- og miljøkonsekvensane slik ureining kan føre med seg.

Verksemda skal ha ein representant som er ansvarleg i høve til krava i dette løyvet og generelle krav i ureiningslova med forskrifter, samt skal syte for overvaking og vedlikehald av internkontrollen når det gjeld det ytre miljøet. Den ansvarlege for løyvet skal før produksjon vert starta opp, returnere utfylt skjema til Fylkesmannen (jf. vedlegg ”orientering til Fylkesmannen”. Endringar i opplysningane i skjemaet skal straks meldast til Fylkesmannen ved innsending av nytt skjema⁷ eller på e-post til fmsfpost@fylkesmannen.no

2.6. Nærmiljø

Verksemda skal utarbeide driftsrutinar som sikrar at nærmiljøulempene som følgje av drifta (utslepp til vatn og luft, lukt, støy, støv, skadedyr, framande artar (sjå vedlegg 2), m.m.) vert redusert til eit minimum. Som nærmiljøet til verksemda reknast folk, tamme og ville dyr, fuglar, planter og anna liv på land og i vatn, samt spesielle natur- og landskapselement som måtte finnast nær ved anlegget eller ein eventuell landbase.

Alt av innsatsstoff, kjemikal, drivstoff, medisin, avfall, m.m. som kan utgjere ein ureiningsfare ved anlegget eller landbasen, eller på annan måte vere ein fare eller ulempe for miljøet, skal lagrast forsvarleg og vere sikra mot tilgjenge frå uvedkomande. Sikringa kan m.a. vere tilstrekkeleg inngjerding/ innebygging, container eller tett lagertank.

Alle lagertankar for flytande stoff som kan utgjere ein ureiningsfare eller på annan måte vere ein fare eller ulempe for miljøet, skal sikrast mot overfylling og lekkasje. Dersom tankvolumet har større kapasitet enn 1 000 liter skal sikringa minst ha oppsamlingsvolum tilsvarande kapasiteten på tanken pluss 10%.

gir de beste resultater.” BAT-dokumentasjon for akvakultur ligg føre frå Nordisk Ministerråd i rapporten TemaNord 2013:529, Bat for fiskeopdræt i Norden, www.norden.org/no/publikasjoner/publikasjoner/2013-529

4 Framgangsmåten bør følge NS 5814:2008 Krav til risikovurdering (eller seinare utgåve)

5 Jf. forskrift om systematisk helse-, miljø- og sikkerhetsarbeid i virksomheter (internkontrollforskrifta) av 06.12.1996, nr. 1127

6 Lov om kontroll med produkter og forbrukertjenester (produktkontrollova) av 11.06.1979, nr. 79

7 Skjemaet ligg ute på våre nettsider www.fylkesmannen.no/Sogn-og-Fjordane/

(18)

For lagring av farlege kjemikal eller farleg avfall i tank som ikkje er grave ned, gjeld elles krava i kapittel 18 i ureiningsforskrifta.

3. Utslepp til vatn

Drifta skal vere innretta slik at det ikkje skjer utslepp til grunn eller vatn som kan medføre nemneverdige skader eller ulemper for miljøet ut over det som vert tillate i dette løyvet.

3.1. Utsleppsmengder

Utsleppa skal reduserast i så stor grad som teknisk og økonomisk mogleg.

Det er ikkje sett direkte utsleppsgrenser for utsleppa til vatn av organisk stoff, næringsstoff, kjemikal og legemidlar m.m. frå produksjonen. Utsleppa er indirekte avgrensa gjennom ei produksjonsramme (pkt. 1), krav til drifta (pkt. 2 og 3.2) og krav til miljøtilstanden i resipienten (pkt. 11.1).

Eventuelle utslepp av miljøskadelege kjemikal (i hovudsak koparsambindingar) frå godkjente notimpregneringsmiddel som følgje av utlekking frå impregnerte nøter i bruk på lokaliteten, grovspyling av nøter som står i sjøen, eller grovspyling ved notskift, er tillate. Utslepp av

miljøskadelege kjemikal som følgje av ordinær notvask og/eller impregnering av nøter på lokaliteten er ikkje tillate⁸.

For utslepp av ev. oljehaldig avløpsvatn til sjø skal oljeinnhaldet vere under 50 mg/l.

3.2. Utsleppsreduserande tiltak 3.2.1. Fôring

Tap og spill av fôr skal reduserast mest mogleg. Fisken skal ikkje overfôrast eller fôrast på ein slik måte at det kan gje skade eller ulempe for det ytre miljø.

Verksemda skal ha skriftlege rutinar som sikrar ei utfôring i den daglege drifta som minimerer utslepp til miljøet. Ved høgt samla fôrforbruk for ein produksjonssyklus, skal årsaker kartleggjast og

nødvendige tiltak setjast i verk for å redusere fôrforbruket på neste utsett.

3.2.2. Dødfiskopptak

Død fisk skal i størst mogleg grad fjernast frå merdane før den går i oppløysing. Død fisk bør om mogleg takast opp av sjøen minst kvar dag i sommarhalvåret og annankvar dag i vinterhalvåret. Når det døyr meir fisk i anlegget enn vanleg, skal opptaksfrekvensen aukast tilsvarande.

4. Lukt

Luktutslepp frå produksjons- og lagerområde m.m. som kan medføre skade eller ulempe for miljøet, skal avgrensast mest mogleg. Fôrlagring, spyling, reingjering og tørking av nøter, tauverk og anna utstyr, handtering av avfall og andre aktivitetar ved anlegget skal gå føre seg på ein slik måte at det ikkje fører til nemnande luktulemper for naboar eller andre.

8 Jf. kap. 25 i ureiningsforskrifta om ureining frå vask og impregnering av oppdrettsnøter: Forskrift om begrensning av forurensning (forurensningsforskriften) - FOR-2004-06-01-931.

(19)

5. Lys

Lys som vert nytta til vekstregulering skal ikkje vere direkte synleg ved busetnad, fritidshus o.l.

Ved aktivitet ved anlegget på kveld og natt, må bruk av lys planleggjast slik at det vert minst mogleg til ulempe for for naboar eller andre.

6. Støy

Anlegget og eventuell landbase skal utformast og drivast slik at det ikkje medfører nemnande støyulempe for omgivnaden. Aktivitetar som medfører fare for spesiell støy, bør i størst mogleg grad gjennomførast innanfor vanleg arbeidstid, dvs. måndag til fredag kl. 7-16. Planlagt støyande aktivitet utanom dette skal varslast til Fylkesmannen og nabolag, jf. pkt. 2.3.

6.1. Utsleppsgrenser

Verksemda sine bidrag til utandørs støy per driftsdøgn ved omkringliggande bustader, sjukehus, pleieinstitusjonar, fritidsbustader, utdanningsinstitusjonar, barnehagar og rekreasjonsområde skal ikkje overskride desse grensene, målt eller utrekna som innfallande lydtrykknivå ved mest

støyutsette fasade:

Kvardagar Laurdag Sun- og heilagdag

Kveld

(1900 – 2300), kvardag

Natt *

(2300 – 0700), alle døgn

Natt

(2300 – 0700), alle døgn 55 dB (A)

Lden

50 dB (A) Lden

45 dB (A) Lden

50 dB (A) Levening

45 dB (A) Lnight

60 dB (A) LAFmax

* For nattperioden skal støyen midlast over faktisk driftstid, inntil 8 timar.

For eventuelle rekreasjonsområde som må sjåast på som stille område, skal støy ikkje overstige 45 dB(A) utrekna som Lden midla over døgnet.

Dersom støyen inneheld reintonelyd eller impulslyd, skal grenseverdiane for ekvivalentnivået reduserast med 5 dB, i høve til verdiane gitt i støykrava over.

Alle støygrenser skal haldast i alle driftsdøgn.

Støygrensene gjeld all støy frå verksemda sine ordinære aktivitetar, inkludert intern transport på verksemdområdet, spyling av nøter og lossing/lasting av fisk, fôr og anna. Støy frå mellombels

byggje- og anleggsaktivitet og frå ordinær persontransport av verksemda sine tilsette er ikkje omfatta av grensene.

Støygrensene gjeld ikkje for bygning av nemnde typar, eller bruksendring av bygning til nemnde typar, som vert etablert etter støygrensene i dette løyvet tok til å gjelde.

Jamvel om verksemda held seg innafor grenseverdiane, har ein likevel plikt til å redusere støy mest mogleg med hjelp av best tilgjengeleg teknologi.

6.2. Dokumentasjon på støynivå

Det er ikkje venta at verksemda vil sleppe ut støy over tillatne grenseverdiar. Verksemda pliktar å dokumentere støynivåa dersom det vert gitt nærare krav frå Fylkesmannen.

(20)

7. Kjemikal

Ved bruk av legemiddel og andre miljøskadelege kjemikal skal verksemda vise særleg aktsemd, slik at utslepp til og eventuell skade på det omkringliggjande miljøet vert minst mogleg.

For kjemikal som vert nytta på ein slik måte at det kan medføre fare for ureining, skal verksemda dokumentere at det er gjennomført ei vurdering av helse- og miljøeigenskapane til kjemikala på bakgrunn av testing eller annan relevant dokumentasjon, jf. også regelverket om internkontroll.

Verksemda pliktar å ha ha eit system som dokumenterer at det blir gjort løpande vurderingar av om helse- og miljøskadelege kjemikal kan skiftast ut med mindre skadelege kjemikal (substitusjon)⁹. Det skal finnast ei oppdatert vurdering av faren for skadelege effektar på helse og miljø som kan skuldast dei kjemikala som vert nytta, og av om alternativ finst. Skadelege effektar knytt til produksjon, bruk og endeleg disponering av produktet, skal vurderast. Der det finst mindre skadelege alternativ, pliktar verksemda å nytte desse så langt dette kan skje utan urimeleg kostnad eller ulempe.

Stoff åleine, i stoffblandingar og/eller i produkt, skal ikkje framstillast, omsetjast eller brukast utan at dei er i samsvar med krava i REACH-regelverket¹⁰, biocidregelverket¹¹ og anna regelverk som gjeld for kjemikal.

8. Avfall

8.1. Generelle krav

Verksemda pliktar så langt det er mogleg, med best tilgjengeleg teknologi og utan urimelege

kostnader eller ulemper, å unngå at det vert danna avfall som følgje av drifta. Innhaldet av skadelege stoff i avfallet skal avgrensast mest mogleg.

All handtering av avfall skal skje i samsvar med gjeldande reglar fastsett i eller i medhald av ureiningslova, slik som avfallsforskrifta¹².

Avfall som oppstår i verksemda skal søkast gjenbrukt i eigen eller andre verksemder sin produksjon.

Avfall som ikkje kan gjenbrukast, skal førebuast for materialgjenvinning. Brennbart avfall som ikkje praktisk kan førebuast for gjenvinning skal søkast nytta til energiproduksjon. Brenning av avfall er ikkje tillate, utan at det skjer i forbrenningsomn med særskild løyve frå Fylkesmannen eller Miljødirektoratet.

Avfall som oppstår i verksemda skal handterast og lagrast på ein slik måte at det ikkje oppstår fare for ureining, eller kjem på avveie som følgje av vind, bølgjer eller anna.

Avfall som ikkje vert gjenbrukt eller gjenvunne internt, skal leverast vidare til godkjent mottak¹³. Det er ikkje tillate å grave ned avfall eller dumpe avfall i sjøen.

9Jf. lov om kontroll med produkter og forbrukertjenester (produktkontrollova) av 11.06.1976 nr. 79, § 3a om substitusjonsplikt.

10Forskrift om registrering, vurdering, godkjenning og begrensing av kjemikalier (REACH) av 30.05.2008 nr.516.

11Forskrift om godkjenning av biocider og biocidprodukter (biocidforskrifta) av 18.12.2003 nr. 1848.

12Forskrift om gjenvinning og behandling av avfall (avfallsforskrifta) av 01.06.2004 nr. 930.

13Jf. lov om vern mot forurensninger og om avfall av 13.03.1981 nr. 6 (ureiningslova), § 32 om næringsavfall.

(21)

8.2. Farleg avfall

Levering av farleg avfall skal skje minst årleg (når det oppstår 1 kg eller meir farleg avfall) og skal deklarerast gjennom www.avfallsdeklarering.no .

Sikringstiltak for lagring av farleg avfall skal baserast på ei risikovurdering. Som eit minimum skal lagring av farleg avfall skje under tak, og lageret skal vere sikra mot tilgjenge frå uvedkomande.

Lagertankar for flytande avfall er omtalt i pkt 2.6. Anna lagring av farleg avfall skal skje på fast dekke med fall mot tett oppsamling. Lagra farleg avfall skal vere varig merkt med avfallstype. Ulike

fraksjonar av farleg avfall skal ikkje blandast saman, og farleg avfall skal ikkje blandast med anna avfall.

8.2. Organisk produksjonsavfall

Død fisk og anna organisk produksjonsavfall som fôrrestar, slam, feitt, groe m.v. skal handterast på ein slik måte at det ikkje oppstår fare for ureining. Anlegget skal ha beredskap for å kunne handtere større mengder produksjonsavfall som følgje av uhell som t.d. anleggshavari, sjukdom eller anna.

Oppsamla død fisk skal konserverast omgåande ved ensilering, frysing, e.l. og førast til eige lager. Ved ensilering skal fisken kvernast.

Oppsamla organisk avfall som ikkje inneheld antibiotika, skal så langt mogleg utnyttast til fôrprodukt eller gjødsel/jordforbetringsmiddel, og skal handsamast i høve til gjeldande regelverk¹⁴ på dette området.

Eventuell antibiotikahaldig død fisk og anna antibiotikahaldig avfall eller slam skal lagrast i eige lager.

Lageret skal ha nok kapasitet, både til avfall ved vanleg drift og avfall ved sjukdom.

8.3. Medisin og kjemikalrestar

Unytta restar av medisinfôr, antibiotika, insekticid og andre miljøfarlege stoff, inkludert emballasje, må samlast og lagrast forsvarleg før det blir levert til produsent eller annan godkjent mottakar. Det same gjeld eventuelle oppsamla antibiotikahaldige fôrrestar og ekskrement.

9. Beredskap

Verksemda skal, på bakgrunn av miljørisikoanalysen og dei risikoreduserande tiltaka som er sett i verk, etablere og vedlikehalde ein beredskap for å hindre, oppdage eller stanse akutt ureining, forsøpling eller skjemmande forhold. Beredskapen skal vere tilpassa den miljørisikoen som

verksemda til ei kvar tid representerer, og skal også omfatte utstyr til å fjerne og avgrense omfanget og skadane og ulempene som kan skje. Beredskapen mot akutt ureining skal øvast minst ein gang pr.

år.

14Forskrift om transport og behandling av animalsk avfall, og anlegg som behandler animalsk avfall, forskrift om gjødselvarer mv. av organisk opphav, og anna relevant regelverk.

(22)

10. Miljøinformasjon og journalføring

10.1. Kunnskap

Verksemda skal ha oppdatert kunnskap om miljøpåverknaden frå eigen aktivitet og oversikt over annan relevant miljøinformasjon, herunder viktige eller verdfulle miljøressursar (sjå vedlegg 2) i nærleiken, som drifta ved anlegget kan påverke.

10.2. Journalføring

Verksemda skal regelmessig registrere og journalføre følgjande data:

Tema Data

Produksjon Fiskemengd i MTB og total årsproduksjon

Fôr Fôrtypar og fôrforbruk

Avfall Typar, mengder og disponeringsmåtar

Kjemikal (inkludert legemiddel, desinfeksjon,

notimpregnering, «verkstadkjemikaliar» m.m.) Typar og forbruk

Rømt fisk Tal rømmingstilfelle og mengder rømt fisk

Miljøtilstand Oversikt over gjennomførte miljøgranskingar, og

resultat av desse

Journalen må takast vare på ved anlegget i minst 5 år og vere tilgjengeleg ved kontroll.

10.3. Informasjon

Verksemda skal på førespurnad frå naboar eller ålmenta gje ut all relevant miljøinformasjon om eiga drift, slik som opplysningar om utslepp og avfallshandtering ved verksemda og resultat av

miljøovervaking. Ved gjentekne klager/førespurnader skal verksemda ha dokumentert kontakt med nabolag/ berørte personar med sikte på redusert konfliktnivå. Nokre avgrensingar i

informasjonsplikta er omtalt i miljøinformasjonslova¹⁵.

Kopi av løyvedokumenta skal vere fysisk lett tilgjengeleg for alle tilsette ved verksemda og for alle som har næringsmessig kontakt med verksemda. Løyvedokumenta skal utleverast til einkvar på førespurnad.

11. Miljøtilstand og -overvaking

11.1. Krav til miljøtilstand

Utslepp frå anlegget skal ikkje føre til at gravande dyr ikkje kan eksistere under anlegget eller i nærsona til anlegget. Utslepp skal heller ikkje gje nemnande reduksjon i naturmangfaldet på eller ved lokaliteten.

I sedimenteringsområde for utslepp frå anlegget skal miljøtilstanden over tid ikkje vere dårlegare enn klasse II ”god” (jf. gjeldande rettleiar for klassifisering av miljøtilstand¹⁶) når det gjeld djupvatn, blautbotnfauna og sediment, og den skal ikkje ha ei negativ utvikling.

15Lov om rett til miljøinformasjon og deltakelse i offentlige beslutningsprosesser av betydning for miljøet (miljøinformasjonslova).

16Direktoratsgruppa for Vanndirektivet, 2013: Veileder 02:2013 Klassifisering av miljøtilstand i vann, eller seinare utgåve

(23)

Overflatevatnet i influensområde kring anlegget skal om sommaren ikkje ha miljøtilstand som er dårlegare enn naturtilstandsklassa.

Strandsona i nærområdet til anlegget skal ikkje vere synleg påverka av utslepp eller anna ureining frå anlegget.

11.2. Krav til overvaking

Verksemda skal syte for nødvendig overvaking av effektar av utsleppa til sjø etter eit risikobasert overvakingsprogram. Miljøovervakinga skal gjennomførast jamleg for å dokumentere at krava til miljøtilstand i pkt. 11.1 er oppfylt .

Miljøovervakinga skal femne om anlegget sine nærområde, overflatevatnet i influensområde, og djupvatn, blautbotnfauna og sediment i sedimenteringsområde. Rapport frå miljøgranskingar skal i grafisk og/eller tabellarisk form vise utvikling sidan siste gransking.

Miljøgranskingar skal minst tilfredsstille krava i Norsk Standard NS 9410(Miljøovervåking av

bunnpåvirkning fra marine akvakulturanlegg) og må elles i størst mogleg grad tilpassast vassforskrifta og gjeldande rettleiar for klassifisering av miljøtilstand i vatn¹⁴.

 Det skal gjennomførast ny C-undersøking etter NS 9410 ved slutten av første

produksjonssyklus med utvida produksjon. Minimumsfrekvensen for vidare C-undersøkingar går fram av NS 9410, og følgjer av tilstanden i resipienten.

 Miljøovervakinga i resipienten må etablere faste overvakingsstasjonar som kan følgjast over tid. Prøvepunkta m.m. for C-undersøking må fastsetjast på førehand, jf. nye krav i NS 9410 frå 2016. Det må takast omsyn til straumtilhøve og forventa spreiing og nedfall av partiklar ved val av desse. Talet på prøvepunkt aukar med aukande produksjon/belastning på resipienten, og minimumstalet kjem fram av NS 9410.

 Alle delar av C-undersøkingar skal gjennomførast av kvalifisert og uavhengig organ, som er akkreditert for oppgåva.

Det skal jamleg gjennomførast ei enkel strandsonesynfaring, som gjer greie for synlege påverknader i nærområdet til anlegget. Verksemda kan sjølv utføre strandsonesynfaringane.

 Strandsonesynfaringar må gjennomførast i sommarhalvåret.

 Standsonesynfaringane skal dokumenterast med ein kort skriftleg omtale og

biletdokumentasjon, og skal omtale eventuell feittureining, grøne algar, lausøyre (forsøpling) og liknande tilhøve.

Fylkesmannen kan stille krav om nærare gransking av støy, vassureining, luftutslepp eller andre granskingar som Fylkesmannen finn nødvendig for å kartleggje ureiningseffekt av dykkar aktivitet i resipienten (jf. ureiningslova § 51). Verksemda skal betale for slike granskingar.

11.3. Rapportering til Fylkesmannen

Alle resultat av overvaking av miljøtilstanden i resipienten skal rapporterast fortløpande på

elektronisk format. Miljørapportar som vert sendt inn elektronisk via Altinn til Fiskeridirektoratet, vil også vere tilgjengelege for Fylkesmannen. Rapportar kan også sendast på e-post til vårt postmottak fmsfpost@fylkesmannen.no .

(24)

Overvakingsdata som er relevante for dei nasjonale vassmiljødatabasane, må anten rapporterast direkte inn til databasane, eller leverast til Fylkesmannen på eit format som gjer dei eigna til innlegging¹⁷.

12. Større endringar

12.1. Endringar og utskifting av utstyr

Dersom det skal gjerast endringar i drifta som medfører utskifting av utstyr, teknologi eller

installasjonar som gjer det teknisk mogleg å motverke ureining på ein vesentleg betre måte enn då løyvet vart gitt, skal Fylkesmannen på førehand ha melding om dette.

Ved slike endringar skal beste tilgjengelege teknikkar nyttast med sikte på å motverke ureining.

12.2. Eigarskifte

Dersom verksemda vert overdratt til ny eigar, skal melding sendast til Fylkesmannen så snart som mogleg og seinast innan ein månad etter eigarskiftet. Dette gjeld også ved namneendring for verksemda.

12.3. Nedlegging eller lengre driftsstans

Dersom anlegget vert nedlagt eller ikkje skal ha produksjon på meir enn 12 månader, skal den

ansvarlege* melde frå til Fylkesmannen. Den ansvarlege skal gjere det som til ei kvar tid er nødvendig for å motverke fare for ureining. Dersom noko ved anlegget kan medføre ureining eller det er avfall som kan verke skjemmande etter driftsstans, skal det opplysast særskild i meldinga til Fylkesmannen.

*Den ansvarlege er den eller dei verksemdene som har hatt aktivitet ved anlegget, eigar av anlegget eller brukar av anlegget. Fylkesmannen vil ved behov rette krav mot den vi vurderer som primært ansvarleg. Ved eventuelt fleire ansvarlege, må desse avtale ansvarsforhold etter privatrettslege avtalar.

Fylkesmannen kan fastsetje nærare kva for tiltak som er nødvendig for å motverke ureining og å rydde opp i avfall. Fylkesmannen kan pålegge den ansvarlege å stille garanti for dekking av framtidige utgifter og mogleg erstatningsansvar.

Ved nedlegging eller stans skal den ansvarlege sørgje for at kjemikal, produksjonsutstyr og avfall vert teke hand om på forsvarleg måte, mellom anna skal farleg avfall handterast i samsvar med gjeldande forskrift¹⁸. Dei tiltaka som vert gjennomførte i slike høve, skal rapporterast til Fylkesmannen innan 3 månader etter nedlegginga eller stans. Rapporten skal også innehalde dokumentasjon av

disponeringa av kjemikalierestar og ubrukte kjemikal og namn på eventuell(e) kjøpar(ar).

Ved nedlegging skal den ansvarlege syte for at anleggsområdet og eventuell landbase vert sett i miljømessig tilfredsstillande stand igjen.

Dersom verksemda ønskjer å starte opp att etter nedlegging/ lengre driftsstans, skal det meldast frå til Fylkesmannen i god tid før start er planlagt.

17http://vannmiljokoder.miljodirektoratet.no/

18Forskrift om gjenvinning og behandling av avfall (avfallsforskrifta) av 01.06.2004 nr. 930, kapittel 11 om farleg avfall

(25)

13. Tilsyn

Verksemda pliktar til ei kvar tid å la representantar for Fylkesmannen føre tilsyn med anlegget og eventuell landbase.